De rechtbank Den Haag oordeelde op 11 juli in een bodemprocedure in de zoveelste zaak tussen Pretium en de TROS. De inleiding van het vonnis illustreert meteen de uitzonderlijke omvang van de juridische strijd van Pretium tegen de TROS. De uitspraak begint met een opsomming van maar liefst 42 proceshandelingen die tot aan het vonnis hebben plaatsgevonden. En let wel, dit is alleen de bodemprocedure in eerste aanleg. Partijen hebben elkaar eerder in kort geding al tot aan de Hoge Raad bevochten, culminerend in dit arrest van de Hoge Raad van 8 april 2011 waarin de TROS in het gelijk werd gesteld.
Dit vonnis van de rechtbank Den Haag van 11 juli is dus het zoveelste vonnis tussen partijen, maar dat maakt deze uitspraak zeker niet minder interessant. Voor alle consumentenrubrieken in kranten en op tv is de uitspraak zeer lezenswaardig. Hierna de belangrijkste overwegingen.
Vermelding klachten mag ook zonder individuele check naar gegrondheid
Pretium wijst erop dat de TROS dan wel 70 klachten heeft overgelegd, maar dat de relevante vraag is hoeveel van die klachten gegrond zijn. Daar is de rechtbank het niet mee eens. Uit de tientallen klachten over de telefonische werving van Pretium mocht de TROS afleiden dat er bij een grote groep consumenten ontevredenheid of ergernis bestond over die werving. Of al die klachten ook gegrond zijn is daarbij niet zonder meer relevant. Van de TROS kon in redelijkheid niet worden verlangd alle klachten individueel te onderzoeken alvorens te concluderen dat mogelijk van een misstand sprake was. (r.o. 4.7)
Ouderen geen specifieke prooi, wel overrompeld
Volgens de rechtbank is niet overtuigend aangetoond dat Pretium in het callcentrum ouderen als een specifieke prooi benaderde. Maar uit de klachten blijkt wel dat in het bijzonder ouderen overrompeld worden door de als agressief ervaren cold calling aanpak in opdracht van Pretium. Ouderen zijn daar eerder slachtoffer van. Daarom waren de uitingen van de TROS toelaatbaar. (r.o. 4.13)
Leidraad van de Raad voor de Journalistiek geen rechtens aan te nemen criterium
De rechtbank sluit aan bij de overweging van de Hoge Raad in de kort geding procedure vaststelde dat de Leidraad van de Raad voor de Journalistiek geen rechtens aan te leggen criterium is, maar een omstandigheid die weliswaar in de regel gewicht in de schaal zal leggen, maar niet doorslaggevend hoeft te zijn bij de beoordeling van de rechtmatigheid. De rechtbank wijst er verder op dat het uitgangspunt in de Leidraad dat opnemen met verborgen apparatuur in beginsel ontoelaatbaar is, waar het hier om gaat, niet absoluut is en er onder omstandigheden vanaf kan worden geweken. De TROS was in dit geval terecht van oordeel dat een undercover actie adequaat en proportioneel was. De TROS kon Pretium gezien haar verkoopmethode ook niet als potentiële klant benaderen.
Knippen in opnames
De rechtbank stelt vast dat de TROS de het ten behoeve van de uitzending geknipte opnames (die vele uren besloegen) niet altijd chronologisch aan elkaar heeft geplakt. Sommige delen zijn zo aan elkaar geplakt dat een onjuiste indruk kan ontstaan van de inhoud van een klantgesprek. Toch heeft de TROS de grens van het onbetamelijke niet overschreden omdat de compilatie voldoende strookt met het beeld dat ontstaat bij kennisneming van het ruwe opnamemateriaal. (r.o. 4.21, 4.22)
Internetforum
Voor de afweging of de onrechtmatige inhoud van forumpostings aan de TROS kan worden toegerekend “is van belang of de TROS actief postings selecteert, redigeert of voor publicatie beoordeelt, danwel enkel achteraf, al dan niet op verzoek van bezoekers of derden, de rechtmatigheid daarvan controleert.” Dat laatste is hier het geval en de TROS handelt dan alleen onrechtmatig als het na een melding postings met een evident onrechtmatige inhoud niet binnen een redelijke termijn verwijdert. En de TROS heeft laten zien dergelijke verzoeken correct te behandelen en maatregelen te nemen als dat nodig is. (r.o. 4.33)
De eigen forum gedragsregels van de TROS kunnen door Pretium niet tegen de TROS worden ingeroepen, alleen al omdat deze regels uitsluitend zien op het ordentelijk gebruik van het forum. (r.o. 4.35)
Tenslotte wordt nog geoordeeld dat de TROS terecht een door haar verbeurde dwangsom van EUR 500.000,- heeft verrekend met een dwangsom van eveneens EUR 500.000,- die Pretium heeft verbeurd.
De rechtbank wijst alle vorderingen van Pretium af.
Pretium is recent ook in hoger beroep gegaan tegen deze uitspraak in een zaak tegen de Volkskrant. Het valt niet helemaal uit te sluiten dat Pretium ook in de hier besproken zaak tegen de TROS weer appel instelt.
