• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Mediareport

Juridisch weblog voor de media

  • Home
  • Onderwerpen
    • Persrecht
    • Reclamerecht
    • Internetrecht
    • Mediaregulering
    • Entertainment
    • Intellectuele Eigendom
    • Auteursrecht
    • Kansspelen
    • Bestuursrecht
  • Informatie
    • Nieuwsbrief
  • Nederlands
    • English
Home » archief » Hof Amsterdam: Cruijff kan zich op grond van portretrecht niet verzetten tegen fotoboek over zijn voetballeven

Hof Amsterdam: Cruijff kan zich op grond van portretrecht niet verzetten tegen fotoboek over zijn voetballeven

6 januari 2012 door Jens van den Brink

Uitgeverij Tirion bracht zonder toestemming van Cruijff een fotoboek van hem op de markt. de-ajaciedHet portretrecht geeft de geportretteerde het recht zich te verzetten tegen publicatie van zijn portret, maar alleen als hij een redelijk belang heeft dat zich tegen publicatie verzet. Dat redelijk belang is normaliter de privacy, of, voor BN-ers, een verzilverbare populariteit (hij had er geld voor kunnen vragen).

En, zo vond el Salvador, zo’n boek vol met foto’s van mij, daarmee misbruikt Tirion mijn verzilverbare populariteit. Daar dacht het Gerechtshof Amsterdam anders over. Het boek mocht ook zonder zijn toestemming worden uitgebracht. Want, de foto’s hebben betrekking op zijn functioneren als voetballer, dat grote publieke aandacht heeft getrokken. De foto’s zien niet op zijn persoonlijke levenssfeer en zijn bovendien gemaakt in het kader van de vrije nieuwsgaring, terwijl Cruijff wist dat hij gefotografeerd werd of kon worden.

Het Hof bevestigt terecht dat er geen algemeen uitgangspunt is dat publicatie van foto’s zoals deze niet mag plaatsvinden zonder dat de daarop afgebeelde persoon daartoe toestemming heeft gegeven. “Dat zou de vrijheid om door middel van foto’s inlichtingen of denkbeelden te ontvangen of te verstrekken te zeer belemmeren.”

Het boek is in feite een soort voetbalbiografie (en dus niet slechts een compilatie van foto’s). “Een ‘historische noodzaak’ om juist deze fotoselectie in het boek op te nemen is, anders dan Cruijff betoogt, daartoe niet vereist. Dat het verhaal in feite door de foto’s wordt ‘verteld’ en de tekst in het boek een ondergeschikte rol speelt leidt niet tot een ander oordeel.”

Cruijff tovert dan nog een wat exotisch konijn uit de hoed. Op de achterflap staat hij met een sigaret (Cruijff was in het verleden kettingroker) en dat zou schadelijk zijn voor zijn reputatie. Het wordt het Hof niet duidelijk waarom dat schadelijk zou zijn. Die afbeelding past in de tijdgeest van de periode waarop het boek betrekking heeft: dat hij daardoor nu nog zal worden geassocieerd met het roken van sigaretten is niet aannemelijk, aldus het Hof.

Het Hof is ook niet eens met de stelling van Cruijff dat het publiek zal denken dat hij aan het boek heeft meegewerkt, zodat hij er ten onrechte mee zou worden geassocieerd. Immers, de foto’s zijn gemaakt in het kader van de vrije nieuwsgaring tijdens de periode dat Cruijff actief voetbalde, terwijl duidelijk is dat hij daarvoor niet speciaal heeft geposeerd. “Dat, zoals Cruijff betoogt, het portretrecht aanspraak geeft op een exclusief exploitatierecht, en in zoverre is te vergelijken met een recht van intellectuele eigendom, kan niet als juist worden aanvaard. Daarmee worden de rechten van de auteur van de foto’s, zonder wiens eigen creatieve prestatie de foto’s überhaupt niet zouden hebben bestaan, miskend: het portretrecht moet in dit verband in beginsel worden gezien als een beperking van de uit het auteursrecht voortvloeiende exploitatierechten van de maker van het portret met het oog op redelijke belangen van de geportretteerde.”

Het hof sluit dan nog wel af met wat waarschuwende woorden. Als de geportretteerde een verzilverbare populariteit heeft en foto’s worden geopenbaard in een (bijna) geheel aan de geportretteerde gewijde publicatie (en het commercieel succes “in zeer belangrijke mate” verband houdt met deze verzilverbare populariteit), kan het redelijk belang van deze laatste zich er tegen kan verzetten dat tot publicatie wordt overgegaan zonder dat aan hem een passende vergoeding wordt aangeboden. Let wel: “kan”. Dat zal dus van de omstandigheden afhangen. Ik denk dat naar mate een publicatie meer achtergrond en tekst bevat, het succes in het algemeen minder afhankelijk is van de foto’s en de kans dus groter is dat toestemming niet vereist is. In dit geval had de uitgever Cruijff Cruijff een aan de verkoopcijfers van het boek gerelateerde vergoeding aangeboden. Cruijff heeft onvoldoende toegelicht dat dit aanbod onredelijk was, zodat hij volgens het Hof hieraan evenmin een argument ontleent om tegen de publicatie van het fotoboek op te komen.

TwitterFacebookLinkedInWhatsAppMessengerEmail

Onderwerp: Entertainment, Persrecht Tags: portretrecht, uitingsvrijheid, verzilverbare populariteit, vrijheid van nieuwsgaring

Primaire Sidebar

Zoek

Geschreven door

Jens van den Brink

Tel: +31 20 5506 843
E-mail: jens.van.den.brink@kvdl.com
Bekijk profiel

Lees alle artikelen van deze auteur

Inschrijven nieuwsbrief

Meld je nu aan voor de Media Report Nieuwsbrief!

Abonneer

Onderwerpen

  • Persrecht
  • Reclamerecht
  • Internetrecht
  • Mediaregulering
  • Entertainment
  • Intellectuele Eigendom
  • Auteursrecht
  • Kansspelen
  • Bestuursrecht

Footer

Inschrijven nieuwsbrief

Meld je nu aan voor de Media Report Nieuwsbrief!

Abonneer

Copyright © 2023 Media Report