In 1997 werd een bejaard echtpaar vermoord aangetroffen in hun woning in Amsterdam-Noord. In 2013 werden twee mannen veroordeeld tot een gevangenisstraf van 15 jaar voor het plegen van doodslag op het echtpaar. SBS wilde op 16 november 2014 een speciale uitzending van Hart van Nederland wijden aan het lange politieonderzoek dat uiteindelijk tot de oplossing van de zaak leidde. In deze uitzending zouden onder meer beelden worden getoond van de politieverhoren van de twee veroordeelden, waarop te zien is hoe zij een bekentenis aflegden. Kort voor de uitzending vorderden de twee mannen in kort geding een verbod op de geplande uitzending, en subsidiair op uitzending van de beelden van de politieverhoren. Ook eisten zij een schadevergoeding van € 25.000,- per persoon.
De voorzieningenrechter wijst alle vorderingen van eisers af.
De voorzieningenrechter oordeelt dat de primaire vordering van eisers, het verbieden van de gehele uitzending, te ver gaat. Eisers hadden in dit verband onder meer aangevoerd dat geen wederhoor was toegepast. De voorzieningenrechter overweegt terecht dat de vraag “of wederhoor moet worden toegepast afhankelijk is van de omstandigheden van het geval”. Wederhoor is geen absoluut recht. De voorzieningenrechter overweegt dan dat het hoofdonderwerp van de documentaire het onderzoek van politie en justitie naar een zeer geruchtmakende moordzaak is, en hoe dit onderzoek uiteindelijk tot de oplossing van de zaak leidde. Nu eisers niet het hoofdonderwerp van de uitzending zijn, oordeelt de voorzieningenrechter dat alleen daarom al wederhoor in dit geval niet nodig was.
Eisers hadden verder betoogd dat de titel van de uitzending “De dubbele moord in Amsterdam Noord” onjuist was, omdat zij waren vrijgesproken waren van moord, maar veroordeeld voor doodslag. De voorzieningenrechter is niet onder de indruk van deze stelling:
“in het normale spraakgebruik wordt met moord ook doodslag bedoeld. Dat in de titel wordt gesproken van moord, terwijl [eisers] door zowel de rechtbank als het gerechtshof zijn vrijgesproken van moord en veroordeeld voor doodslag, maakt de titel dan ook niet onrechtmatig.”
Ook de subsidiaire vordering van eisers, te weten een verbod op uitzenden van de beelden van de politieverhoren, wordt afgewezen. De voorzieningenrechter overweegt daartoe dat “op zichzelf het uitzenden van de beelden van de politieverhoren een inbreuk op de privacy” van eisers is, en dat het begrijpelijk is dat eisers zich verzetten tegen de terbeschikkingstelling van deze beelden door het OM aan SBS.
Het ter beschikking stellen van de beelden is echter, zo oordeelt de voorzieningenrechter, niet onrechtmatig. Het staat het OM vrij mee te werken aan uitzendingen waarin haar werkzaamheden worden belicht “uit het oogpunt van het maatschappelijk belang”. Daarbij komt dat het gaat om een bijzonder onderzoek. Dus, zo oordeelt de voorzieningenrechter, “de terbeschikkingstelling van de beelden kan niet reeds op voorhand onrechtmatig worden geoordeeld”.
Het gebruik van de beelden is eveneens niet onrechtmatig. SBS heeft het belang bij uitzending van de beelden voldoende toegelicht en de rechter overweegt in dit verband: “alleen met de beelden van de bekentenis is het verhaal compleet”. Verder weegt zwaar dat SBS al is tegemoetgekomen aan de privacybelangen van de eisers door hun gezichten te blurren, hun stemmen te vervormen en ook overigens geen naar eisers herleidbare verwijzingen (zoals beelden van woningen, of verwijzingen naar familie) in de uitzending te noemen. Zij zijn daarmee “voor de gemiddelde televisiekijker” niet herleidbaar. De privacybelangen van eisers rechtvaardigen al met al geen verbod op de uitzending.
De voorzieningenrechter oordeelt dan dat het vergaande blurren van de gezichten van eisers in de uitzending ook in de weg staat aan een beroep van eisers op hun portretrecht.
De gevorderde schadevergoeding van € 25.000,- kan ook niet worden toegewezen. Bovendien was deze gestelde schade (curieus genoeg) gebaseerd op publicatie van de (gebalkte) portretten van eisers op nu.nl. De voorzieningenrechter overweegt: “Wat hier ook van zij, anders dan [eisers] lijken te veronderstellen kan SBS niet aansprakelijk worden gehouden voor publicaties op www.nu.nl.”
Alle vorderingen worden afgewezen en eisers worden veroordeeld in de proceskosten. De voorzieningenrechter passeert in dit verband de stelling van eisers dat zij “onvoldoende middelen” zouden hebben om de proceskosten te betalen.
De uitzending heeft inmiddels plaatsgevonden en is op de site van Hart van Nederland terug te kijken.
Een korte voetnoot: het is interessant dat de voorzieningenrechter de terbeschikkingstelling van de beelden van het verhoor door het OM en de uitzending daarvan door SBS uit elkaar trekt en apart beoordeelt. Aan de ene kant is begrijpelijk dat, voor zover de terbeschikkingstelling onrechtmatig zou zijn geoordeeld, dit een relevante omstandigheid in het kader van de beoordeling onder artikel 10 lid 2 EVRM zou kunnen zijn. Aan de andere kant is het de vraag of de rechter in een kort geding tegen SBS zich kan buigen over het al dan niet rechtmatig handelen van het OM in dit verband.
Een ander interessant aspect van deze zaak is dat Sylvia Broeders, de dochter van één van de vermoorde personen, die eerder door het OM als verdachte was aangemerkt, zich in het geding had gevoegd. Zij stelt dat zij door de (onterecht gebleken) verdenkingen jegens haar is gestigmatiseerd. Als gevolg daarvan heeft zij belang bij het toestaan van de uitzending, nu deze er toe zou bijdragen dat dit stigma wordt weggenomen. De voorzieningenrechter staat de voeging (waar eisers bezwaar tegen hadden gemaakt) toe en neemt dit belang van Broeders mee in haar overwegingen ter afwijzing van de subsidiaire vordering.
RTL Boulevard wijdde al eerder een item aan de impact van deze zaak op Broeders.
