Vandaag kwam de langverwachte uitspraak in de zaak over de links op GeenStijl naar de Britt Dekker naaktfoto’s. Volgens de Hoge Raad was niet duidelijk of deze links inbreuk maken op het auteursrecht. De hoogste rechter van de EU moest ons vandaag vertellen of het hierbij uitmaakt dat de links verwijzen naar content die zonder toestemming online staat. Wat blijkt: ja, dat maakt uit.
Britt’s gelekte photoshoot
U weet het nog wel: foto’s van Britt Dekker’s Playboy-shoot belandden in 2011 op straat. GeenStijl pikt dit op met een ronkende titel (“Fucking uitgelekt! Naaktfotoos Britt Dekker”), een thumbnail van de pin-up en linkjes naar sites (cyber lockers) waar de foto’s te vinden zijn. Playboy is daar niet blij mee en eist dat GeenStijl het bericht en de links verwijdert. GeenStijl is daartoe niet bereid en post 2 nieuwe berichten met links naar de foto’s. Mag dat? Playboy’s uitgever Sanoma meende dat sprake is van zowel auteursrechtinbreuk als onrechtmatig handelen.
Aanloop
Het is al een paar jaar spannend of linken nu wel of niet onder het auteursrecht valt. Men ging er eigenlijk altijd van uit dat dit niet het geval was. De rechtbank Amsterdam beaamde in deze zaak 2012 dat linken in principe geen auteursrechtinbreuk oplevert, maar vond de omstandigheden zo bijzonder dat toch een uitzondering werd gemaakt. Wel auteursrechtinbreuk dus. Het hof kwam daar in 2013 op terug, want ‘een link is slechts een voetnoot’. Geen auteursrechtinbreuk dus. GeenStijl handelde volgens het Hof wel onrechtmatig omdat ze haar lezers in hoge mate ‘faciliteerde en enthousiasmeerde’ om de inbreukmakende foto’s te bekijken. Beide partijen klopten vervolgens aan bij de Hoge Raad.
Inmiddels had Europa’s hoogste rechter in 2014 uitspraak gedaan in de zaken Svensson en Bestwater. Beide zaken hadden het antwoord moeten bieden op de vraag of linken (en embedden) onder het auteursrecht viel. Het EU Hof concludeerde dat dit in principe niet het geval is, want linken noch embedden vormde een zogenaamde mededeling aan het publiek. De content waar je naar linkt is immers met toestemming van de rechthebbende al beschikbaar voor het hele internet. Linken verandert dit (publiek) niet.
Maar wat nu als de content zonder toestemming online stond? Dit was niet duidelijk volgens de Hoge Raad en dus volgde een nieuwe procedure bij het EU Hof. De procedure leek in het voordeel van GeenStijl beslecht te gaan worden. De Advocaat Generaal – adviseur van het EU Hof – vond namelijk om allerlei verschillende redenen dat er geen sprake kon zijn van de noodzakelijke ‘mededeling aan het publiek’.
Conclusie van EU Hof
Het EU Hof gaat in tegen haar eigen AG en komt tot een verrassend andere conclusie, zo blijkt uit het persbericht:
“… where it is established that such a person knew or ought to have known that the hyperlink he posted provides access to a work illegally published, for example owing to the fact that he was notified thereof by the copyright holders, the provision of that link constitutes a ‘communication to the public’. The same applies if that link allows users to circumvent the restrictive measures taken by the site where the protected work is posted in order to restrict the public’s access to its own subscribers.
Furthermore, when hyperlinks are posted for profit, it may be expected that the person who posted such a link should carry out the checks necessary to ensure that the work concerned is not illegally published. Therefore, it must be presumed that that posting has been done with the full knowledge of the protected nature of the work and of the possible lack of the copyright holder’s consent to publication on the internet. In such circumstances, and in so far as that presumption is not rebutted, the act of posting a clickable link to a work illegally published on the internet constitutes a ‘communication to the public’.“
Analyse van het volledige arrest volgt later, maar voorlopig moeten we ervan uitgaan dat linken verboden is als je wist of had moeten weten dat de content waar je naar linkt zonder toestemming online staat. Het risico wordt dus bij de linker geplaatst, die het hierdoor lastig kan krijgen. Sites met een winstoogmerk komen al helemaal in een lastig parket. Als zij links plaatsen met een winstoogmerk moeten we ervan uitgaan dat ze hadden moeten weten of content voor de bronpublicatie verleend was. Dit roept nogal wat vragen op …
- Wat zijn links met een winstoogmerk?
- Wanneer behoor je te weten dat de bron geen toestemming heeft?
- Mag je afgaan op verklaringen van de sites waar je naar linkt?
- Wat als de toestemming is verlopen?
- Is kennis van de inbreuk ook op andere gebieden ook van belang?
- Hoe kun je nu nog veilig linken naar auteursrechtelijk materiaal (vrijwel alle links verwijzen naar auteursrechtelijk beschermd materiaal)?
Dit arrest kan een enorme impact hebben op de vrijheid om te linken. Een toch vrij belangrijk onderdeel van het internet en van alle vormen van digitale communicatie.
