Naar aanleiding van meldingen omtrent grensoverschrijdend gedrag is oud-fractielid Gündoğan definitief uit de Tweede Kamerfractie van Volt gezet. Zij werd op 13 februari 2022 door de partij geschorst. De schorsing werd de volgende dag in een persbericht bekendgemaakt met de volgende tekst:
“Volt heeft zondag Tweede Kamerlid [eiseres] geschorst. In de afgelopen weken heeft de partij enkele meldingen ontvangen die wijzen op grensoverschrijdend gedrag van het Kamerlid. De partij heeft naar aanleiding van deze meldingen een extern integriteitsbureau ingeschakeld om onderzoek te doen naar deze meldingen. Volt heeft nu besloten om het Kamerlid per direct te schorsen als lid van de Voltfractie. Dit om voor betrokkenen een veilige omgeving te creëren voor het vervolg van het onderzoek en om hoor en wederhoor te kunnen laten plaatsvinden. Volt onthoudt zich van verdere inhoudelijke mededelingen totdat het onderzoek is afgerond.”
Op 26 februari 2022 werd het lidmaatschap van Gündoğan door de fractie beëindigd. Gündoğan was het oneens met Volt en stapte naar de kortgedingrechter om Volt te veroordelen om de schorsing in te trekken, de beëindiging van het fractielidmaatschap ongedaan te maken, een rectificatie te plaatsen en een voorschot op schadevergoeding te laten betalen.
De voorzieningenrechter gaf bij de beoordeling van de zaak aan rekening te houden met de actuele aandacht voor en maatschappelijke verontwaardiging over grensoverschrijdend gedrag. Meer specifiek werd benoemd dat de uitzending van BOOS over The Voice of Holland een brede maatschappelijke discussie teweeg heeft gebracht omtrent (seksueel) grensoverschrijdend gedrag en deze kwestie thans moest worden bezien in een breder kader. Desondanks werden de meeste vorderingen toegewezen. Volgens de voorzieningenrechter is Gündoğan door het persbericht op publiekelijke wijze te voortvarend door Volt beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag. Gündoğan zou hiermee zijn beschadigd in haar eer en goede naam. Volt werd daarom veroordeeld om een schadevergoeding van EUR 5.000,- te betalen. De vordering tot rectificatie werd afgewezen, omdat het vonnis volgens de voorzieningenrechter voldoende publiciteit zou krijgen. Verder zette de voorzieningenrechter een streep door de schorsing en de beëindiging van het lidmaatschap van Volt; hiervoor was onvoldoende aanleiding.
Uitspraak in hoger beroep
Volt is in hoger beroep gekomen tegen dit vonnis bij het gerechtshof in Amsterdam. Het hof vernietigt het kortgedingvonnis op 7 februari 2023 (ongeveer een jaar na de uitspraak van de voorzieningenrechter). Het hof is van oordeel dat het persbericht van Volt niet onrechtmatig is: “uit de rechtspraak van het EHRM volgt dat politici zich onvermijdelijk en willens en wetens openstellen voor nauwkeurig onderzoek van elk woord en elke daad door zowel journalisten als het grote publiek (vgl. EHRM Lingens). Politici moeten dus een grotere mate van tolerantie aan de dag leggen.” Dit punt kwam ook naar voren in de zaak tussen de PvdA en Europarlementariër Merkies. Zie hierover onze eerdere blog.
Daarnaast oordeelt het hof dat het persbericht weliswaar iets te vroeg is gepubliceerd, maar dat het premature karakter daarvan niet maakt dat het handelen van Volt als onrechtmatig kan worden beschouwd. De inhoud van het persbericht vond voldoende steun in de toen bekende feiten, behalve dat het ging om slechts één melding in plaats van meerdere meldingen. Hierbij onderstreept het hof dat ondanks dat het persbericht niet op een volledig feitelijke grondslag was gebaseerd, deze onjuistheden onvoldoende zijn om het persbericht als onrechtmatig te bestempelen. Het gaat erom dat een persuiting als deze voldoende steun vindt in de feiten. De inhoud van die ene melding was bovendien zodanig, dat dit de door Volt genomen maatregelen en het naar buiten brengen daarvan vooralsnog rechtvaardigt. Het feit dat de bewoordingen van het persbericht niet in alle opzichten ‘gelukkig zijn gekozen’ omdat mogelijk ten onrechte de suggestie is gewekt dat het onderzoek alleen zou kunnen plaatsvinden wanneer onmiddellijk werd geschorst, doet niet aan al het voorgaande af.
Het persbericht kan aldus niet als onrechtmatig worden bestempeld. De eerder toegewezen schadevergoeding van EUR 5.000,- dient dan ook te worden terugbetaald aan Volt. De beëindiging door Volt van het fractielidmaatschap van Gündoğan werd tevens door het hof gehonoreerd, onder meer omdat zij in hoger beroep aangaf niet te willen terugkeren bij de partij.
