Begin vorig jaar schreef Yves Desmet, de hoofdredacteur van de Belgische krant de Morgen, een opiniestuk over de ‘Antwerpse diamantoorlog’. De zaak gaat over de betrokkenheid van Antwerpse diamantairs bij een grootschalige belastingfraude. De vraag of deze diamantairs vervolgd moeten worden heeft gezorgd voor grote spanningen binnen het Antwerpse parket. Eén van de hoofdrolspelers in de kwestie is procureur-generaal bij het Antwerpse Hof Yves Liégois. In het opiniestuk betichtte Desmet Liégois van het oproepen van ‘de schijn van partijdigheid’ en het bedrijven van ‘klassenjustitie’ door zijn optreden in de zaak. Opmerkelijk genoeg begon de vrouw van Liégois, Ingrid Schoeters, (zelf ook magistraat) een rechtszaak tegen Desmet. In een geruchtmakend vonnis oordeelde de burgerlijke rechter in Mechelen dat het opiniestuk onrechtmatig is. Desmet dient een schadevergoeding van 1 euro aan Schoeters te betalen.
Vonnis
De Gazet van Antwerpen meldt (de redactie van MediaReport verwelkomt overigens een volledige versie van het vonnis) dat de veroordeling is gebaseerd op artikel 1382 van het Belgisch burgerlijk wetboek (“Elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt, verplicht degene door wiens schuld de schade is ontstaan, deze te vergoeden.”). De rechtbank overweegt dat Desmet met zijn uitingen (hij had zijn mening ook op TV herhaald) inderdaad schade heeft veroorzaakt:
“De fout (van Desmet) ligt precies in de termen die werden gebruikt om suggestieve, niet-gefundeerde opinies te verkondigen over een persoon en hem aldus bij het publiek in diskrediet te brengen. Die termen waren volstrekt onnodig om zijn opinies weer te geven.”
De rechtbank overweegt vervolgens, in de Belgische krant de Tijd geciteerd :
“Het bronnenonderzoek van verweerder (Desmet) heeft zich beperkt tot persartikels van derden. (..) Van eigen onderzoeksjournalistiek blijkt in het opiniestuk en de op televisie herhaalde inhoud dus bitter weinig.”
De uitingen van Desmet zijn volgens de rechtbank “foutief uit het oogpunt van objectieve berichtgeving”. Desmet is dus verantwoordelijk voor de schade. Zijn vrijheid van meningsuiting doet daar volgens de rechtbank niet aan af. Hoogleraar informatievrijheid aan de Universiteit van Gent Dirk Voorhoof citeert de rechtbank, die overweegt dat ze met haar vonnis “geenszins de vrijheid van meningsuiting van wie dan ook beperkt”.
De gevorderde schadevergoeding van 19.000 euro wijst de rechtbank echter niet toe, omdat Schoeters had gesteld dat de schade ‘onherstelbaar’ zou zijn. Daarom wijst de rechtbank het symbolische bedrag van 1 euro toe.
Reacties
Het vonnis is met ‘verbijstering‘ ontvangen door de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ):
“De VVJ beklemtoont dat het (…) gaat om een uiterst normale uitoefening van de informatie- en opinievrijheid. Deze publicaties veroordelen komt neer op een zware aantasting van de persvrijheid. Door hun precedentwaarde hebben ze een nefast chilling effect op commentaarschrijvers, opiniemakers, columnisten, cartoonisten en op alle journalisten in het algemeen.”
Dirk Voorhoof beargumenteert dat dit vonnis strijdig is met de rechtspraak van het EHRM en dat het een teken is dat de ‘strijdbijl’ tussen de journalistiek en justitie in Belgie weer is opgegraven.
Reporters Without Borders noemt het vonnis absurd:
“This ruling is as absurd as it is outrageous,” Reporters Without Borders said. “An editorial is not an exercise in investigative journalism or a factual report that has to be objective. It is by definition the free expression of an opinion, a series of ideas deriving solely from freedom of expression.”
Desmet heeft aangekondigd hoger beroep aan te tekenen tegen het vonnis.
