Recent heeft de voorzieningenrechter van de rechtbank Midden Nederland zich uitgelaten over een al jarenlang spelende en extreme burenruzie. De kwestie kreeg ook in de media veel aandacht.
EenVandaag besteedde in de uitzending van 12 augustus 2017 aandacht aan het in de media geschetste negatieve beeld van buurman A, die was neergezet als het ‘monster van Leersum’, een omschrijving waar sommige geïnterviewden niet mee konden leven. Eiser (de buurman van ‘het monster van Leersum’) klaagt
dat EenVandaag omroep Avrotros onrechtmatig heeft gehandeld door in de uitzending een foute voorstelling van zaken te schetsen, kritiekloos de geïnterviewden aan het woord te laten, een valse hoedanigheid van geïnterviewden te vermelden, essentiële feiten achterwege te hebben gelaten en bewust geen hoor en wederhoor te hebben toegepast.
Vanwaar die bijnaam ‘monster van Leersum’? Er bestaat een lange lijst van tegen A gevoerde strafrechtelijke en civiele procedures. Buurman A is in 2007 bijvoorbeeld door het hof Amsterdam wegens mishandeling van de partner van buurman B en belaging van B zelf veroordeeld tot een gevangenisstraf en een geldboete. In 2010 heeft A zich toegang verschaft tot de, op dat moment verlaten, woning van B. Hij is daar op heterdaad betrapt en vervolgens twee weken in voorlopige hechtenis doorgebracht en heeft op last van de rechter-commissaris een psychologisch onderzoek ondergaan. A heeft in totaal € 300.000,- aan dwangsommen verbeurd vanwege overtreding van verschillende aan hem opgelegde ge- en verboden. In 2010 heeft de rechtbank Utrecht A wegens belaging, huisvredebreuk, verboden wapenbezit en verduistering veroordeeld tot een gevangenisstraf van 180 dagen. In december 2010 heeft het hof Amsterdam A wegens belaging, erfvredebreuk en vernieling veroordeeld tot een geldboete van € 7.500,- bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door 72 dagen hechtenis.
De voorzieningenrechter maakt de gebruikelijke afweging, in dit geval tussen het recht van eiser op eerbiediging van de eer en goede naam en het recht van Avrotros op vrijheid van meningsuiting om aandacht te vragen voor (andere geluiden in) de burenruzie. Bij die afweging acht de rechtbank de volgende omstandigheden relevant:
- In de uitzending door Avrotros zijn ernstige feitelijke onjuistheden vermeld, dan wel een zeer verkeerd beeld opgeroepen;
- De verslaggeefster heeft geen enkele kritische vraag gesteld of kanttekening gemaakt;
- Er is feitelijk, ook omdat door Avrotros bewust is afgezien van het hoor en wederhoor van [eiser], aan [A] en geïnterviewden een podium verschaft om geheel ongehinderd een negatief beeld van [eiser] te creëren.
De voorzieningenrechter acht het voldoende aannemelijk dat ook in een bodemzaak deze onjuiste beeldvorming een ongeoorloofde inbreuk zal opleveren op de persoonlijke levenssfeer en de eer en goede naam van eiser. De uitzending is daarom volgens de rechter onrechtmatig. De omstandigheid dat eiseres veelvuldig in het nieuws is geweest, doet daar niet aan af.
EenVandaag moet haar uitzending van haar website halen, en moet Google, YouTube, Bing, Yahoo, Facebook en Linkedln vragen de beelden uit de zoekresultaten te halen. Ook moet EenVandaag rectificeren op haar website.
Update: hier de uitspraak in hoger beroep.