Vanmorgen moest internetjournalist Bert Brussen zich melden bij het “team bedreigde politici” van de politie om als verdachte te worden verhoord. Zoals inmiddels wel bekend wordt Brussen verdacht van bedreiging van Geert Wilders, waarop een maximum gevangenisstraf van twee jaar staat. Waarom? Omdat Brussen op zijn blog de hierboven weergegeven tweet toonde. Kennelijk ontging de politie de nogal vette ironie van de boven het bericht geplaatste kop “Wilders met de dood bedreigen doe je zo”.
Ik stond Brussen bij het verhoor bij als advocaat (daar mocht ik eerst niet bij zijn; na enig aandringen weer wel). Ik zou niet zo snel zelf publiceren over een zaak waarin ik als advocaat optreed en die nog aan het begin van behandeling staat, maar vind dat het belang van deze kwestie toch aandacht op Media Report rechtvaardigt.
Brussen wilde met zijn bericht natuurlijk aandacht besteden aan het feit dat dit soort bedreigingen aan het adres van politici gewoon op Twitter staat. Staat het journalisten vrij daarover te berichten, ook als ze daarbij de bedreiging citeren? Nee, zegt kennelijk het Openbaar Ministerie. Volgens mij slaat het OM de plank mis.
Kijk bijvoorbeeld eens naar de gevolgen die de redenering van het OM zou hebben. Dagblad De Pers dat op haar website een videoboodschap van Osama Bin Laden toont waarin hij het Westen bedreigt, of Trouw dat schrijft over bedreigingen aan het adres van Aboutaleb, Hirsi Ali en Wilders. Maar ook de rechterlijke macht citeert in openbare rechtspraak bedreigingen aan het adres van politici. Zo staat hier de bedreiging aan het adres van Balkenende te lezen die in oktober 2006 op een website is geplaatst: “Hoewel eigenrichting afgekeurd moet worden, is de standrechtelijke executie van Jan Peter Balkenende misschien wel de verstandigste beslissing“, aldus de door de Hoge Raad geciteerde website. Krijgen De Pers, Trouw en de Hoge Raad nu dan ook een brief op de mat van het team bedreigde politici?
Of viel de officier van justitie over het feit dat Brussen zich niet uitdrukkelijk distantieert van de tweet, of onvoldoende context geeft? Ten eerste heeft hij zich daar naar mijn mening wel van gedistantieerd door de ironische kop. Die kop, en het zinnetje dat eronder staat met verwijzing naar de Twitter account van de “bedreiger”, geeft ook meteen de context: Brussen signaleert dat dit soort bedreigingen op Twitter staat. Volgens de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens bestaat er overigens geen algemene regel die vereist dat een journalist bij het weergeven van een beledigend/provocerend uitlating van een ander daar afstand van neemt (Thoma t. Luxemburg). Eerder is in de zaak Jersild door het Europese Hof ook al bepaald dat een journalist alleen onder uitzonderlijke omstandigheden mag worden gestraft voor het doorgeven van een citaat in een interview.
Bits of Freedom wijst er terecht op dat deze zaak illustreert dat het niet verstandig is de officier van justitie het recht te geven zonder rechterlijke toetsing websites offline te halen, waarover wij eerder al op Media Report schreven. Dan had het blog van Brussen zo maar offline kunnen zijn gehaald.
De rechercheurs bleken de zaak tijdens het verhoor zeer serieus te nemen. Ze kondigden aan de aanklacht uit te breiden. Brussen wordt nu naast bedreiging, ook haatzaaien ten laste gelegd. Toevalligerwijs het delict waar ook Wilders voor terecht staat.
Brussen hoort “binnen enkele maanden” wanneer de zitting plaatsvindt, tenzij de zaak eerder wordt geseponeerd.
Update: hier een persbericht van het OM over de zaak tegen Brussen, waarin staat dat Geert Wilders aangifte heeft gedaan. Wilders ontkent zelf dat hij aangifte heeft gedaan tegen Brussen. En hier en hier meer over de kamervragen die over de kwestie zijn gesteld.
Update 28 september: Hier de antwoorden op de kamervragen. De Minister wijst erop dat Brussen naast bedreiging geen haatzaaien, maar opruiing ten laste wordt gelegd. De Minister is kennelijk niet geïnformeerd over het feit dat de verhorende rechercheurs Brussen tijdens zijn verhoor uitdrukkelijk meedeelden dat hem naast bedreiging haatzaaien (art. 137d Strafrecht) ten laste werd gelegd. Dit is kennelijk later veranderd in opruiing. GroenLinks vraagt om een debat over de kwestie.
