Dit kort geding was aangespannen door twee tolken die niet meer door de IND worden ingezet vanwege “een sterke schijn van betrokkenheid bij het [Eritrese] regime”. In Eritrea is sprake van een dictatuur en volgens de VN van zeer ernstige mensenrechtenschendingen door de Eritrese overheid, mogelijk zelfs van misdaden tegen de menselijkheid.
De tolken vinden dat IND directeur Rob van Lint zich in een interview met NRC onrechtmatig over hen heeft uitgelaten door te bevestigen dat zij “banden hebben met het Eritrese regime”. Ze eisen een rectificatie, een verbod op soortgelijke uitlatingen in de toekomst en ieder € 40.000,- schadevergoeding.
De IND was er in de media op aangesproken dat zij bij het horen van vluchtelingen uit Eritrea tolken zou inzetten die gelieerd zijn aan het Eritrese regime. Na intern onderzoek gaf staatssecretaris Dijkhoff van Veiligheid en Justitie dit antwoord op Kamervragen: “De IND heeft geen aanwijzingen dat er momenteel tolken werkzaam zijn die banden hebben met regimes van landen waaruit mensen vluchten.”
OneWorld publiceerde daarop een artikel met de titel “Waarom staatssecretaris Dijkhoff ongelijk heeft over de Eritrese tolkenkwestie”. In dit artikel werd aan de kaak gesteld dat de broer en de zus van de voorzitter van YPFDJ Holland – de jongerenafdeling van de enig toegestane politieke partij de PFDJ – nog altijd voor de IND tolkten. Bij het artikel is een foto geplaatst uit 2010 van een groep aanhangers van YPFDJ Holland waarop ook de zus van de voorzitter staat in een YPFDJ-shirt.
Na een nieuw intern onderzoek besluit de IND niet meer van de diensten van de twee tolken in kwestie – de eisers in dit kort geding – gebruik te maken.
In het interview met IND directeur Van Lint in NRC staat het volgende:
Interviewer: “Begin deze maand werden nog twee Eritrese tolken weggestuurd, omdat ze banden bleken te hebben met het regime in Eritrea. Hoe garandeert u de onafhankelijkheid van uw tolken?”
Van Lint: “Dat klopt. Dat vond ik heel erg. Bij ons moeten alle tolken documenten overleggen, een verklaring van goed gedrag. Er is een gedragscode waar ze zich aan moeten houden. Wij hebben ons eigen integriteitsbureau waarmee we dat beoordelen. Wij maken gebruik van héél veel tolken, honderden. Dat gaat meestal goed. Een enkele keer niet.”
Het oordeel van de Voorzieningenrechter blijkt een Pyrrhus-overwinning voor de tolken. De rechter is het met eisers eens dat “een sterke schijn van betrokkenheid bij het regime” niet hetzelfde is als “banden met het regime” en dat de uitlating dus onrechtmatig is. De rechter overweegt: ““Banden met het regime” duidt op daadwerkelijke betrokkenheid, terwijl volgens het rapport van de IND en de daarop gebaseerde brieven ‘slechts’ sprake is van de (sterke) schijn van betrokkenheid. In zoverre vindt de uitlating van Van Lint onvoldoende steun in de feiten en wordt deze onrechtmatig geacht jegens eisers.”
Toch worden de vorderingen afgewezen. Een rectificatie waarin moet worden uitgelegd dat geen sprake is van banden met het regime, maar wel van een sterke schijn van betrokkenheid vindt de rechter vijf maanden na dato te verwarrend. Een verbod voor de toekomst is niet toewijsbaar, omdat er geen aanleiding is te veronderstellen dat de IND zich nogmaals in deze woorden zal uitlaten. En in een bodemprocedure zal het “verre van eenvoudig zijn om aan te tonen welke schade de IND mogelijk heeft veroorzaakt met de uitlating “banden met het regime”, afgezet tegen de (wel toegelaten) uitlating “sterke schijn van betrokkenheid bij het regime”.”
