In 2012 werd de Amsterdamse D. in kort geding veroordeeld vanwege het digitaal stalken van de Amerikaanse filmmaker Christopher Johnson IV en actrice Mariana Tosca (wij schreven hier over deze zaak). Dit was, voor zover ons bekend, de eerste uitspraak in Nederland over grensoverschrijdende stalking via internet. Een bijzonder aspect van de zaak was dat hij naar Amerikaans recht werd beoordeeld en dat de Nederlandse rechter punitive damages toekende.
D. ging in hoger beroep tegen het vonnis. Het Hof Amsterdam heeft uitspraak gedaan en verwierp grotendeels de bezwaren van D.
Beschuldigingen aan adres Johnson en Tosca volledig ongefundeerd: defamation
Zoals in ons vorige bericht uiteengezet had D. zich op meerdere plaatsen op het internet negatief uitgelaten over Johnson en Tosca. Met name Tosca kreeg het zwaar te verduren: ze zou een ‘psychopaat’, een ‘oplichter’ en een ‘leugenaar’ zijn.
D. had gesteld dat zij op grond van de vrijheid van meningsuiting het recht had om zich op deze wijze over Johnson en Tosca uit te laten. De voorzieningenrechter oordeelde echter dat het aannemelijk was dat D. Johnson en Tosca enkel wilde kwetsen met de berichten. Gelet op de manier van berichtgeving en de inhoud daarvan vond de voorzieningenrechter het niet aannemelijk dat (zoals D. stelde) zij de berichten had geschreven om het publiek te ‘waarschuwen’.
Bovendien was er geen enkele feitelijke grond voor de verschillende beschuldigingen van D. Daarmee handelde D. onrechtmatig jegens Johnson en Tosca en oordeelde de voorzieningenrechter dat zij zich schuldig heeft gemaakt aan defamation naar Amerikaans recht.
Het Hof sluit zich aan bij deze overwegingen van de voorzieningenrechter en benadrukt dat er ook in hoger beroep nog geen begin van bewijs is geleverd voor de verschillende beweringen van D. over Johnson en Tosca.
D. schuldig aan (cyber)stalking
Naast haar negatieve uitlatingen had D. Johnson en Tosca nog op een aantal andere wijzen lastig gevallen. Zo had zij op Tosca’s naam een Twitter-account aangemaakt en verschillende tweets geplaatst, berichten gestuurd aan zakenrelaties van Johnson en Tosca en had zij via e-mail en Facebook negatieve en/of dreigende berichten aan Johnson en Tosca gestuurd. Ook nadat Johnson en Tosca haar meerdere malen hadden verzocht te stoppen, en nadat er in Amerika een restraining order was uitgevaardigd, ging D. onverkort door met de “stroom aan berichtgeving”. De voorzieningenrechter had op basis van deze feiten geoordeeld dat D. zich schuldig had gemaakt aan stalking.
D. beriep zich in hoger beroep ook op dit punt op haar recht op vrijheid van meningsuiting. Het Hof oordeelt echter (in navolging van de voorzieningenrechter) dat het Amerikaanse recht geen bescherming biedt aan een pattern of conduct dat als harassment kan worden aangemerkt. Oftewel, als je systematisch Amerikanen lastig valt via internet biedt de Amerikaanse vrijheid van meningsuiting in beginsel geen bescherming.
Voorschot op schadevergoeding
De voorzieningenrechter had ongeveer € 71.000,- toegewezen als voorschot op schadevergoeding. Dit bedrag omvatte voorschotten op de materiële schade, immateriële schade en zogenaamde punitive damages (schadevergoeding bij wijze van straf, nu de zaak naar Amerikaans recht diende te worden beoordeeld). Het Hof matigt de materiële schade maar laat de punitive damages in stand. Dit is voor zover wij weten uniek in de Nederlandse rechtspraak. Het Hof overweegt hierover:
“[niet gegeven is] dat de Amerikaanse openbare orde zich er (tevens) tegen verzet dat dergelijke schadevergoeding door de Nederlandse rechter in een in Nederland gevoerd kort geding wordt toegewezen. (…)
In het onderhavige kort geding is, ook thans in hoger beroep, vastgesteld dat D. onrechtmatig heeft gehandeld. Bij gebreke van door haar gestelde feiten of omstandigheden die (naar Amerikaans recht) tot een ander oordeel nopen betekent dit dat D. aansprakelijk is voor de ten gevolge van dat onrechtmatig handelen door Johnson c.s. geleden schade. Bij deze stand van zaken moet worden geoordeeld dat (…) onrechtmatigheid en aansprakelijkheid zijn vastgesteld in een civiele procedure. Dat het hier om een Nederlands kort geding gaat doet daaraan niet af.”
Ook het voorschot op immateriële schade blijft in stand. Al met al moet D. daarmee nog steeds een voorschot op de schade van Johnson en Tosca betalen van € 12.500,- per persoon (dus in totaal € 25.000,-).
Johnson en Tosca werden in hoger beroep bijgestaan door Emiel Jurjens en Christien Wildeman van Kennedy Van der Laan.
