Majesteitsschennis: het is nog steeds een strafbaar feit in het Nederlandse strafrecht (artikel 111 Sr). Dat het ook bepaald geen dode letter is blijkt weer uit een recent vonnis van de Rechtbank in Zwolle. De verdachte was majesteitsschennis ten laste gelegd vanwege een Facebook-post waarin hij Willem-Alexander een “moordenaar”, “verkrachter”, “onderdrukker” en “dief” had genoemd. Daarbij had hij een executie-foto van IS zo bewerkt dat het hoofd van Willem-Alexander “in de positie van de te executeren persoon is geplaatst”. De Rechtbank oordeelt dat hij zich daarmee schuldig heeft gemaakt aan majesteitsschennis en veroordeelt de man tot 30 dagen cel.
De verdediging had een beroep gedaan op een andere kwestie waarin het hoofd van de burgemeester van Den Haag op een ‘te executeren persoon’ was gephotoshopt, en waar (uiteindelijk) geen vervolging was ingesteld. Ergo: schending van het gelijkheidsbeginsel, aldus de verdediging. De Rechtbank gaat niet in dit verweer mee en geeft daar een eenvoudige uitleg voor: “De omstandigheid dat het in deze zaak niet de burgemeester van Den Haag, maar de Koning [betreft], rechtvaardigt al een andere beoordeling voor wat betreft een eventuele vervolging”. Daarbij haalt de rechtbank de uitspraak van de Hoge Raad aan in de kwestie van de verfbom-gooier, waarin is geoordeeld dat de Koning “in meerdere mate tegen belediging beschermd wordt dan anderen”.
Met dit in het achterhoofd oordeelt de Rechtbank dat de foto en de uitingen ‘moordenaar’, ‘verkrachter’, ‘onderdrukker’ en ‘dief’ beledigend zijn voor de Koning en dat verdachte zich daarmee schuldig heeft gemaakt aan majesteitsschennis.
Het blijft opmerkelijk dat Nederland majesteitsschennis nog steeds een strafbaar feit is, temeer omdat uit de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens volgt dat het in meerdere mate tegen belediging beschermen van (onder meer) staatshoofden in strijd is met artikel 10 EVRM (EHRM 15 maart 2011, Mondragon/Spanje, onderstreping redactie):
“the Court has already stated that providing increased protection by means of a special law on insults will not, as a rule, be in keeping with the spirit of the Convention. In its judgment in Colombani and Others, it examined (…) article 36 of the 1881 French Act, which conferred on foreign Heads of State a special privilege, shielding them from criticism solely on account of their function or status; this, in the Court’s view, could not be reconciled with modern practice and political conceptions.[…these findings of the Court] applied with even greater force to a State’s interest in protecting the reputation of its own Head of State. That interest, in the Court’s view, could not serve as justification for affording the Head of State privileged status or special protection vis-à-vis the right to convey information and opinions concerning him.”
Kees Verhoeven (D’66) heeft inmiddels een initiatiefwetsvoorstel ingediend om majesteitsschennis uit de wet te schrappen. Het is dus niet ondenkbaar dat de hiervoor besproken zaak de laatste veroordeling in Nederland voor majesteitsschennis zal zijn.
