Voor wie op zijn vakantiebestemming nog wat wenst te mijmeren over waar het nou heen moet met het auteursrecht en het internet, wijzen wij graag op een aantal Europese rechtszaken dat hiervoor flinke gevolgen kan hebben. Er staan namelijk een viertal zaken op de rol van het Hof van Justitie EU die de wezenlijke werking van het auteursrecht in de online wereld ter discussie stellen. Hoewel niet alle uitspraken vers van de pers zijn, leek ons een stukje zomerse reflectie op zijn plaats.
Niet geheel onverwacht gaan deze Europese procedures enerzijds over illegaal downloaden/streamen en anderzijds over de verspreiding van online nieuwsberichten. Beide onderwerpen hebben in het verleden al veel vaker tot principeuitspraken geleid (denk aan Infopaq, de SABAM-zaken en Promosicae). Niet verwonderlijk dus dat het hier nu weer over gaat. Om precies te zijn is het Hof van Justitie gevraagd te oordelen in de volgende zaken:
- Svensson (C-466/12a): Is het plaatsen van een link verboden onder het auteursrecht en is daarbij relevant of de website waar naar gelinkt wordt verder gewoon toegankelijk is? Het Hof van Justitie EU is ook gevraagd te beoordelden of het uitmaakt dat de gebruiker ogenschijnlijk niet naar een andere website gaat als hij op de link klikt. Deze vragen kwamen naar voren in een procedure van een aantal Zweedse journalisten die boos waren op een bedrijf dat nieuwbrieven met links opstelt en deze op basis van profielen aan derden verkoopt.
- C-More (C-279/13): Zelfde vragen als in Svensson, maar dan gesteld door het Zweedse Hooggerechtshof. Daarnaast speelt er een iets ander feitencomplex. De gedaagde in deze kwestie had links ‘gevonden’ naar livestreams van IJshockeywedstrijden die eigenlijk pas toegankelijk waren na betaling. In tegenstelling tot Svensson was de content waar naar gelinkt werd dus niet al openbaar.
- Meltwater (C-360/13): Is het bekijken van een website zonder (impliciete) toestemming van de maker een auteursrechtinbreuk? Ja, u leest het goed, het Hof van Justitie EU is door een Engelse rechtbank de vraag voorgelegd of het eenvoudigweg browsen (waarbij deeltjes van websites tijdelijk in het geheugen van de computer worden opgeslagen) een auteursrechtelijk relevante handeling is. Deze vraag komt voort uit een zaak die was aangespannen door de Newspaper Licensing Agency tegen de PRCA, een koepelorganisatie van PR-bedrijven (niet te verwarren met de Professional Rodeo Cowboy Association). Alhoewel de zaak eigenlijk ging om de vraag of de PRCA (net als in Svensson) samenvattingen mocht maken en verspreiden, begonnen de Engelse rechters zich uiteindelijk af te vragen of de eindgebruikers van de PRCA niet gewoon een licentie nodig hebben om de content te bekijken. Vandaar deze onverwachte vraagstelling aan het Hof van Justitie EU (we gingen er immers vanuit dat browsen op zichzelf nooit een probleem was).
- Kino.to (C-314/12): Moeten ISP’s de verbinding naar websites die illegale content aanbieden blokkeren? De Oostenrijkse rechter stelt deze vraag naar aanleiding van een procedure over de website kino.to (dat nu lijkt te opereren onder de naam kinox.to), waar illegaal films kunnen worden gedownload en gestreamd. Een en ander doet uiteraard gelijk denken aan de The Pirate Bay-filter-procedures die tegen de Nederlandse ISP’s zijn aangespannen.
Het beloven spannende uitspraken te worden. In het uiterste geval is het linken naar en bekijken van websites zonder (impliciete) toestemming uit den boze en moeten ISP’s websites die zich niet aan de regels houden eruit filteren.
Dit zou een tamelijk grote verandering met zich meebrengen. In principe gingen we ervan uit dat wat offline geldt ook online de regel is. Mocht het Hof van Justitie EU het roer omgooien dat zou met dit adagium gebroken worden. Simpel gezegd is het offline kijken en verwijzen naar inbreukmakend materiaal niet in strijd met de Auteurswet, maar hoogstens ‘onrechtmatig’ (wat een veel vagere norm is). Met andere woorden, deze zomer een dansje wagen op de Buena Vista Social Club in de Franse strandtent die is ‘vergeten’ zijn BUMA-vergoeding te betalen is niet tegen de regels. Na de vakantie via een illegaal Youtubekabaal nog eens nagenieten is dat in de toekomst mogelijk wel.
Het is uiteraard niet zo gek dat de rechthebbenden de strijd aan gaan. Via het internet kan men prachtig snel informatie uitwisselen. Het is echter niet gezegd dat deze informatie legaal is. De vraag zal uiteindelijk zijn of de mogelijkheden van internettechnologie een ommezwaai van het internetrecht/auteursrecht rechtvaardigen. Wij wensen u deze zomer veel plezier met deze puzzel. Wanneer het Hof van Justitie EU de oplossing publiceert stellen wij u uiteraard op de hoogte. Dit kan helaas gerust nog wel even duren…
