Het College van Beroep (CvB) van de Reclame Code Commissie (RCC) heeft een uitspraak van de RCC over reclame in het gratis NS-tijdschrift “Spoor” vernietigd. Er was bij de RCC geklaagd over een artikel in Spoor over dierenparken. Eén van de dierenparken die aan de orde kwam was het Dolfinarium, waarover werd gezegd: “bekend dankzij de dolfijnenshows, maar ook het thuis van haaien, orka’s en andere zeedieren (…).” Volgens de RCC was de reclame “te absoluut”, omdat niet aannemelijk zou zijn dat er altijd haaien en orka’s in het Dolfinarium aanwezig zijn. In hoger beroep heeft het CvB deze uitspraak vernietigd, omdat, zoals NS had aangevoerd, het College het niet aannemelijk vond dat bezoekers van het Dolfinarium van een bezoek per trein aan het Dolfinarium zouden afzien als ze waren geïnformeerd dat er maar één orka tijdelijk in het Dolfinarium verblijft, in plaats van dat het Dolfinarium het ‘thuis’ is van ‘orka’s’ (meervoud). De RCC had dus onterecht geoordeeld dat de uiting in Spoor misleidende reclame was.
Voordat het CvB tot deze conclusie kwam, ging het ook nog in op de vraag of het artikel überhaupt als reclame aan te merken was. Het CvB overwoog dat Spoor is bedoeld voor abonnementhouders van de NS en zich richt op treinreizigers. Aannemelijk is volgens het CvB dat het blad bedoeld is om klanten te binden en bepaalde NS-diensten onder de aandacht van de treinreiziger te brengen. Daarom merkt het CvB het blad Spoor in beginsel aan als een reclame-uiting. Echter, dit geldt niet voor “duidelijk als zodanig herkenbare reclame-uitingen van derden voor diensten die geen verband houden met vervoer van personen per trein door de NS, en evenmin voor artikelen met een redactionele inhoud die niet direct of indirect als een aanprijzing van de diensten van de NS kunnen worden beschouwd.”
Door de opzet van het betreffende artikel in Spoor (een vergelijking tussen verschillende dierenparken), de wijze waarop het is aangekondigd (“Het is lente! Ga erop uit om jonge dieren te kijken”) en het feit dat het door een externe tekstschrijver is geschreven kan het artikel volgens het CvB in beginsel als een redactioneel artikel worden aangemerkt. Het CvB stelde echter ook vast dat er een coupon bij het tijdschrift zat, die NS-lezers korting gaf op twee van de in het artikel genoemde dierenparken. Daardoor beschouwde het CvB het artikel als een “indirecte aanprijzing” van de diensten van de NS, wat het CvB ook van toepassing verklaarde op de mededelingen over het Dolfinarium.
Hoewel de gewraakte zin in Spoor volgens het CvB wel indirecte reclame was, vond het College het te ver gaan om het als misleidende reclame te zien. Zoals gezegd had het CvB geen bezwaar tegen het gebruik van het woord ’thuis’ en de meervoudsvorm ‘orka’s’ (dat er wel degelijk haaien in het Dolfinarium zijn, was overigens al vast komen te staan). De klager had ook nog aangevoerd dat de orka Morgan ten tijde van het verschijnen van Spoor niet te zien was. Het CvB verwerpt ook dit argument. De NS had voldoende aannemelijk gemaakt dat Morgan in principe permanent te zien was, met een korte onderbreking door een verbouwing.
De NS werd in hoger beroep bijgestaan door Kennedy Van der Laan (Rogier Overbeek).
Photo by Tambako the Jaguar (Flickr)
