In 2001 publiceerde de Franse onderzoeksjournalist Denis Roberts een boek getiteld Revelation$. Roberts was in de praktijk van het Luxemburgse clearinghouse Clearstream gedoken en tot de conclusie gekomen dat het systeem gemakkelijk misbruikt kon worden om geld wit te wassen en belasting te ontduiken. Het boek ontketende een mediahype en Roberts werd door Clearstream voor de rechter gedaagd. Dit was de eerste van tientallen rechtszaken tegen hem, waarin Clearstream de beschuldigingen bestreed en Roberts beschuldigde van smaad. Eind vorig jaar eindigde de strijd: het Cour d’Appel de Lyon bevestigde het eerder dat jaar gewezen vonnis van het Cour de Cassation en oordeelde in het voordeel van Roberts. Hierbij was van belang dat, hoewel de beschuldigingen ver gingen, hij te goede trouw had gehandeld bij het onderzoeken van een zaak in het algemeen belang. Zijn advocaat Bénédicte Litzler noemde een aantal factoren die van belang waren geweest voor de rechter.
“Ten eerste moet de toon van het verhaal zo neutraal mogelijk zijn en moet worden bewezen dat het niet de intentie is om een specifiek persoon te beschadigen. Hieruit blijkt dat de journalist een serieus onderzoek heeft ondernomen. Van belang is daarbij dat het onderzoek een legitiem doel nastreeft.”
Er was tijdens de procedures gebleken dat er in het boek (en de daarna volgende documentaire en boeken) enkele feitelijke onjuistheden zaten, maar dit werd gecompenseerd door de kwaliteit van het onderzoek en de goede trouw van Roberts.
Roberts had enkele miljoenen aan schadevergoeding gevorderd, maar deze claim werd afgewezen. Wel werd Clearstream veroordeeld tot het betalen van (voor Franse begrippen) ongewoon hoge advocaatkosten van € 56.000.
De betekenis van deze uitspraak voor onderzoeksjournalisten in Frankrijk en andere landen wordt in dit uitstekende artikel (dat tevens de bron is voor deze post) uiteengezet.
