Gabriele Fürst-Pfeifer is een Oostenrijkse psychiater, die optreedt als psychologisch expert in rechtszaken over voogdij zaken en zaken over omgangsregelingen met kinderen en kindermisbruik. De regionale Oostenrijkse krant Bezirksblatt – online via meinbezirk.at – publiceerde in 2008 een artikel over haar, met de volgende passage:
“The quality of experts in the spotlight
Disclosed: Court Expert for custody proceedings a case for therapy
Suffering from up-and-down mood swings, panic attacks, suicidal thoughts and hallucinations, together with paranoid ideas – but working as a court-appointed expert. In the last 12 years she has examined over 3.000 married couples in custody-related disputes. Now it seems, it gets rough for [the applicant] as an expert report about her psychological condition has been disclosed …
A psychological expert report by Dr. M. was commissioned in 1993 in the course of civil proceedings (action because of an alleged breach of promise of marriage) which unearthed the deficiencies of [the applicant] described above. Moreover, Dr. M. came to the conclusion that the applicant’s impairments were hereditary, as the history of her family showed an accumulation of these impairments. Three years later, the applicant was introduced to the “expert community” at the Wiener Neustadt Regional Court, and her integrity was beyond reproach for a decade – until now.”
Die passage werd gevolgd door commentaar van een politicus, die een strafklacht tegen Fürst-Pfeifer had ingediend. Het artikel vermeldde verder dat Fürst-Pfeifer haar telefoon niet meer beantwoordde en zich als expert uit alle rechtszaken had teruggetrokken.
Fürst-Pfeifer vond dat inbreuk was gemaakt op haar recht op persoonlijke levenssfeer onder artikel 8 EVRM. De zaak komt voor het EHRM, dat in zijn uitspraak teruggrijpt op het Karako arrest.
Het EHRM stelt vast dat Fürst-Pfeifer haar zaak insteekt vanuit artikel 8 EVRM, en niet vanuit 10 EVRM. Het EHRM oordeelt echter dat “with regard to cases in which a violation of the rights guaranteed under Article 8 is asserted and the alleged interference with those rights originates in an expression, the Court has already found that the protection granted by the State should be understood as one taking into consideration its obligations under Article 10 of the Convention. It is the latter provision which has been specifically designed by the drafters of the Convention to provide guidance concerning freedom of speech – also a core issue in the present application. Paragraph 2 of Article 10 recognises that freedom of speech may be restricted in order to protect reputation. In other words, the Convention itself announces that restrictions on freedom of expression are to be determined within the framework of Article 10 enshrining freedom of speech (see Karakó, cited above, § 20-21).”
Het Hof stelt vervolgens vast dat informatie over iemands gezondheid een belangrijk onderdeel van diens privéleven vormt. Over de inhoud van het artikel zegt het Hof dat het gebalanceerd was, feitelijk en dat het niet slechts bedoeld was om te voldoen aan de nieuwsgierigheid van het publiek. Het artikel had een ‘catchy’ subtitel en bevatte commentaar van derden dat duidelijk als zodanig te onderscheiden was door het gebruik van aanhalingstekens. Ook werd vermeld dat het expert rapport afkomstig was uit 1993 en dat Fürst-Pfeifer’s integriteit ruim een decennium lang niet in twijfel was getrokken.
Het artikel raakte bovendien aan een serieus debat over de mentale gezondheid van een psychologische expert. Daarom was volgens het EHRM sprake van een ‘debate of general interest’. Een door de rechter gecertificeerde psychologische expert speelt een belangrijke, en soms beslissende rol in de besluitvorming in voogdijzaken over kinderen.
Het EHRM wijst er tenslotte op dat ambtenaren die optreden in een officiële functie meer kritiek moeten dulden dan gewone burgers. Het Hof kan zich vinden in de vaststelling van de Oostenrijkse rechter dat Fürst-Pfeifer een vergelijkbare positie inneemt.
Het EHRM wijst de klacht van Fürst-Pfeifer af en concludeert dat er geen sprake is van inbreuk op haar artikel 8 rechten.
