Op 30 oktober 2022 publiceerde NRC een profilerend artikel over fiscalist Karim Aachboun, zijn compagnon en hun fiscaal/juridisch advieskantoor. NRC beschrijft in dit artikel de modus operandi van de adviseurs en schrijft over de mededeling van het OM dat zij beiden vervolgd zullen worden wegens een chantagepoging. De adviseur en zijn compagnon zagen de publicatie als “een poging tot karaktermoord”. Zij waren van mening dat het artikel onjuistheden bevatte en spanden een kort geding tegen NRC aan, waarin ze rectificatie vorderden. Op vrijdag 18 november 2022 wees de rechtbank Amsterdam deze vordering af. Hierna zal kort ingegaan worden op de overwegingen van de rechtbank.
Publiek debat
De rechtbank overweegt ten eerste dat in deze zaak eisers geen beroep kunnen doen op eerbiediging van privéleven (artikel 8 EVRM), aangezien het artikel van NRC gaat over hun professioneel handelen. Vervolgens oordeelt de rechtbank: “Anders dan eisers hebben betoogd, draagt het artikel bij aan een publiek debat van algemeen belang.” Dit is volgens de rechtbank zo omdat eisers “als adviseurs/belangenbehartigers betrokken zijn bij kwesties die in de maatschappelijke belangstelling staan, zoals MeToo-achtige beschuldigingen aan het adres van prominente personen.” De rechtbank doelt hier onder meer op beschuldigingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag aan het adres van Johnny de Mol en slachtofferadvocaat Sébas Diekstra, afkomstig van de stichting die eisers bijstaan.
Onderdeel van het publieke debat kan, als daar aanleiding toe bestaat, ook de handel en wandel van belangenbehartigers zelf zijn, overweegt de rechtbank: “Dat is hier zeker het geval, nu aangifte tegen hen is gedaan en het OM naar aanleiding van de aangifte […] zelfs heeft besloten tot vervolging van [de adviseur] en [zijn compagnon] over te gaan. Eisers hebben aanvankelijk betoogd dat daarvan (nog) geen sprake is, maar de onder 2.13 en 2.14 weergegeven berichten van het OM laten aan duidelijkheid weinig te wensen over.”.
Publieke figuren
De rechtbank oordeelt dat eisers kwalificeren als publieke figuren en dat zij daarom meer kritiek hebben te dulden. De rechtbank licht dit toe: “Zij [eisers] hebben in het verleden na een conflict met KPMG Meijburg, waar zij beiden werkten, al ruimschoots in de publieke belangstelling gestaan. Inmiddels presenteren zij zich met [hun advieskantoor] op internet als adviseurs van veel grote bedrijven en bekende cliënten. [De adviseur] timmert flink aan de weg, zoekt regelmatig de media op en is ook op sociale media zeer actief, waarbij hij niet schuwt om ongezouten zijn mening te geven over bekende personen. NRC heeft daarvan een aantal sprekende voorbeelden genoemd. Verder vermeldt hij op zijn website onder meer dat hij een strategische bijdrage heeft geleverd aan de komst van chemiereus ICL naar Nederland en dat onder meer premier Rutte daarbij ‘persoonlijk betrokken’ was.”.
Vinden de uitingen voldoende steun in de feiten?
Vervolgens komt de rechtbank toe aan de stelling van eisers dat de uitingen in NRC onjuist zouden zijn. De rechter oordeelt dat alle uitingen van NRC voldoende steun in de feiten vinden. Zo mocht NRC de indruk wekken dat eisers regelmatig stappen ondernemen tegen bekende Nederlanders op grond van beschuldigingen die naderhand niet blijken te kloppen. Ook mocht NRC schrijven dat de stichting die zij bijstaan sterk verweven is met eisers.
Eisers hadden verder nog aangevoerd dat het onjuist is dat NRC schrijft dat eisers zelden succes in de rechtszaal boeken. NRC noemde in het artikel een aantal voorbeelden ter onderbouwing van deze stelling. De rechtbank overweegt: “Eiser hebben die voorbeelden niet weersproken, maar geven op hun beurt voorbeelden van zaken waarin zij wèl succes hadden. Die overtuigen niet.”. Dit komt voornamelijk door het feit dat de zaken die eisers aanhaalden als successen en die NRC niet genoemd had, niet geleid hebben tot een positief gerechtelijk vonnis voor eisers.
Ook de uiting van NRC over het vele wraken van rechters door eisers is niet misplaatst: “Zoals NRC terecht heeft aangevoerd is wraking een middel dat advocaten normaal gesproken zeer spaarzaam gebruiken. Het aantal keren dat eisers naar dit middel hebben gegrepen […] rechtvaardigt zonder meer de omschrijving dat zij ‘een spoor van wrakingsverzoeken achterlaten’.“.
Wederhoor en beslissing
De rechtbank concludeert: “Eisers worden in het artikel negatief afgeschilderd. Nu de beschuldigingen voldoende steun vinden in de feiten is dat echter niet onrechtmatig en valt het binnen de grenzen van de journalistieke vrijheid. Er zijn geen aanwijzingen dat NRC het artikel heeft gepubliceerd met het doel om eisers te beschadigen. Ook zijn eisers voldoende in de gelegenheid gesteld om hun visie te geven op de bij NRC levende vragen. Eisers hebben er zelf voor gekozen om daarop slechts in algemene zin in te gaan. Wat zij in dat opzicht naar voren hebben gebracht heeft NRC in een katern bij het artikel weergegeven.”. De vorderingen van eisers worden afgewezen.
NRC werd in deze procedure bijgestaan door Lotte Oranje en Siebe van Cassel.
