Het gerechtshof Amsterdam heeft in haar arrest van 7 april 2009 bevestigd dat de beschuldigingen van Maurice de Hond – dat ‘klusjesman’ Michaël de Jong en zijn vriendin Meike Wittermans schuldig en medeplichtig zouden zijn in de “Deventer moordzaak”- onrechtmatig zijn. Het hof is tot dit oordeel gekomen in de civiele zaak die De Jong en Wittermans eerder hadden ingesteld. Die procedure staat los van de lopende strafzaak tegen De Hond.
De rechtbank had in eerste aanleg ook geoordeeld dat de uitlatingen onrechtmatig waren en aan De Jong en Wittermans ieder een materiële schadevergoeding toegekend van € 5.000,-, een immateriële schadevergoeding van € 60.000,- voor De Jong en van € 30.000,- voor Wittermans. De Hond was in hoger beroep gegaan. De Jong en Wittermans hadden vervolgens juist hogere immateriële schadevergoeding geëist.
Het hof oordeelt dat de verdachtmakingen “van buitengewoon ernstige aard” zijn. Het feit dat De Hond een publieke bekendheid is met een reputatie van betrouwbaarheid, maakt het bovendien waarschijnlijk dat het publiek aan zijn uitlatingen meer waarde hecht dan aan die van willekeurige anderen. Daarom weegt het recht van De Jong en Wittermans gevrijwaard te blijven van de beschuldigingen zwaarder dan het recht van De Hond om een vermeende misstand -dat de verkeerde persoon is veroordeeld voor de moord- op deze wijze in de publiciteit te brengen. Daarbij speelt ook mee dat De Hond de mogelijkheid had om zijn verdenkingen bij politie en het Openbaar Ministerie neer te leggen, zonder daarbij de publiciteit te zoeken.
Het Hof overweegt verder dat de te verwachten gevolgen voor De Jong en Wittermans bijzonder ernstig kunnen zijn, mede omdat ze het recht hebben voor onschuldig worden gehouden zo lang ze niet strafrechtelijk zijn veroordeeld. Het is niet verwonderlijk dat het Hof dit laatste meeweegt, maar het mag mijns inziens niet doorslaggevend zijn. Uit het Telegraaf-arrest van de Hoge Raad van 27 januari 1984 blijkt immers dat over strafrechtelijke beschuldigingen gepubliceerd mag worden, zonder dat vaststaat dat die beschuldigingen waar zijn. Daarbij ging het weliswaar om beschuldigingen jegens publieke personen, maar tot op zekere hoogte geldt hetzelfde ten opzichte van anderen, zeker in het kader van een publiek debat over een vermeende ernstige misstand, zoals de fouten in de Deventer moordzaak.
Het hof verlaagt wel de door de rechtbank toegekende immateriële schadevergoeding: aan De Jong wordt nu een bedrag van € 25.000,- toegekend en aan Wittermans een bedrag van € 10.000,-. Één van de redenen daarvoor is dat De Hond bij zijn uitlatingen niet zijn eigen, maar andermans belang heeft nagestreefd -namelijk het belang van degene die (volgens De Hond onterecht) voor de moord is veroordeeld.
