Gisteren is het strafproces tegen Geert Wilders van start gegaan. Wilders, die op last van het Gerechtshof Amsterdam en tegen de zin van het Openbaar Ministerie terecht staat voor de rechtbank Amsterdam, wordt beschuldigd van discriminatie en het aanzetten tot haat en discriminatie van moslims.
De eerste dag van het langverwachte en door media en veiligheidsmaatregelen omgeven proces, verliep direct spectaculair. Oorzaak was een slippertje van rechtbankvoorzitter Moors, die moeite had met het beroep van Wilders op zijn zwijgrecht. Toen Wilders zich beriep op dit recht, merkte Moors op dat in de media “anderen” Wilders nogal eens verwijten discussie uit de weg te gaan ten aanzien van door hem zelf geponeerde stellingen. Volgens de rechter lijkt het erop dat Wilders in dit strafproces hetzelfde doet. Wilders’ advocaat Moszkowicz rook zijn kans en diende onmiddellijk een wrakingsverzoek in. Volgens hem had de rechtbank de schijn van partijdigheid gewekt en dienden alle rechters te worden vervangen.
Vanmiddag heeft wrakingskamer onder voorzitting van rechter Bauduin het verzoek van Moszkowicz afgewezen. Volgens de wrakingskamer waren de uitlatingen van Moors “ongelukkig geformuleerd”, maar geeft dit geen aanleiding te concluderen dat de rechters partijdig zijn. Het proces wordt morgenochtend dan ook gewoon met dezelfde rechters voortgezet.
Hoewel Moors zeker een punt had, was het op zijn zachtst gezegd niet handig van hem om zijn frustraties zo te uiten. Of Wilders al dan niet discussies uit de weg gaat, is – zoals Moszkowicz terecht opmerkte – niet relevant voor het strafproces en het beroep van Wilders op zijn zwijgrecht. Net als iedere andere verdachte in een strafproces kan Wilders gebruik maken van dit recht (hoe onbegrijpelijk het ook is dat hij dit heeft gedaan). De rechtbank heeft dat – specifieke uitzonderingen daargelaten – te respecteren. Door vraagtekens te zetten bij Wilders’ beroep op het zwijgrecht, en vooral de wijze waarop, heeft het er alle schijn van dat Moors bij voorbaat niet op Wilders’ hand is.
Zonder dat de zaak ter zitting is onderzocht en door partijen is bepleit, is dat natuurlijk geen goede zaak. Wat dat betreft mogen Moors en zijn collega’s de handen dichtknijpen dat zij ook morgen weer tegenover Wilders zitten. En Wilders? Getuige zijn eerdere uitlatingen zal zijn vertrouwen in de Nederlandse magistratuur ongetwijfeld tot een nulpunt zijn gedaald. Of dit al dan niet terecht is, blijkt wellicht uit het verdere verloop en de uitkomst van deze interessante procedure.
In april 2008 oordeelde de civiele rechter in kort geding nog dat Wilders’ uitlatingen in Fitna, die onder meer ook het onderwerp van deze strafprocedure zijn, niet onrechtmatig waren. Een zaak waar in de media opmerkelijk weinig aandacht voor bestaat. De strafrechtelijke lat ligt hoger dan de civielrechtelijke zodat niet voor de hand ligt dat de uitlatingen in Fitna nu wel strafrechtelijk laakbaar zouden zijn.
Aan de andere kant is het zeker ook niet uitgesloten dat de rechtbank bereid zal zijn een grens te trekken ten aanzien van Wilders’ uitingsvrijheid. In dit verband dringt de vergelijking zich op met de veroordelingen van de Belgische politicus Féret en de Franse politicus Jean-Marie Le Pen wegens discriminatie en haat zaaien richting moslims. Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens oordeelde in 2009, respectievelijk 2010 dat beide veroordelingen terecht waren. Zie hier en hier voor een bespreking van die zaken.
Hoewel de CDA-fractie vandaag toch akkoord is gegaan om met de VVD te regeren met gedoogsteun van de PVV, blijven het spannende tijden voor Geert Wilders.
