D. (een Nederlandse vrouw) dacht een relatie te hebben met Johnson (een Amerikaanse man) omdat ze in 2010 een tijdje bij hem te gast was in Californië. Toen de man begin 2011 ging samenwerken met Tosca (een Amerikaanse actrice), vatte D. dit op als overspel. Johnson was zich echter niet bewust van de ‘relatie’ met D. en de samenwerking met Tosca had geen romantische aspecten. Toch bleek deze samenwerking het startschot voor een stortvloed aan negatieve berichten van D. op internet (o.a. op weblogs en fora) over de twee, met name over Tosca. Daarnaast benaderde D. zowel Johnson als Tosca persoonlijk met negatieve berichten en stuurde ze ook negatieve berichten naar zakenrelaties van de twee. De Amerikaanse rechter legde een restraining order op, maar dat weerhield D er niet van door te gaan, omdat deze order niet afdwingbaar is in Nederland. Daarop startten Tosca en Johnson ook in Nederland een rechtszaak, waarin de rechter oordeelde dat Amerikaans (materieel) recht in de procedure van toepassing was en dat naar Amerikaans recht D. zich schuldig maakt aan smaad, laster, belediging, bedreiging en identiteitsdiefstal. De rechter oordeelde verder dat er een flink voorschot op de schadevergoeding moet worden betaald: in totaal zo’n € 71.000.
De feiten
D. had op meerdere plaatsen op het internet zich negatief uitgelaten over Johnson en Tosca. Met name Tosca kreeg het zwaar te verduren: ze zou een ‘psychopaat’, een ‘oplichter’ en een ‘leugenaar’ zijn. In het vonnis citeert de rechter verschillende uitspraken van D., waaruit blijkt dat ze graag zou zien dat Tosca veel pijn zou lijden, in het gezicht gebeten zou worden door een hond of dood zou zijn. D. zou ook graag willen dat Johnson dood was en bovendien noemde ze hem een bedrieger. Verder had D. onder Tosca’s naam een Twitter-account aangemaakt en verschillende tweets geplaatst, berichten gestuurd aan zakenrelaties en via e-mail en Facebook tal van negatieve en/of dreigende berichten aan Tosca en Johnson gestuurd.
Toepasselijk recht en beoordeling
Omdat eisers in Amerika wonen en gedaagde in Nederland, was de vraag welk recht van toepassing was. De rechter oordeelde dat op grond van de Rome II-Verordening Amerikaans recht van toepassing is; het toepasselijke recht wordt dus bepaald aan de hand van de plek waar de schade is ingetreden (in dit geval in Californië, VS). Op het formeelrechtelijke deel (de procesregels) is Nederlands recht van toepassing.
Naar Amerikaans recht is, zo oordeelde de rechter, voldoende aangetoond dat D. zich schuldig heeft gemaakt aan smaad, laster en belediging. Daarvoor overwoog de rechter onder meer dat Tosca en Johnson “voor van alles en nog wat worden uitgemaakt met als ogenschijnlijk doel om [hen] te kwetsen”, dat er “op geen enkele wijze ondersteuning van [D’s] beweringen [is] aangeboden” en dat er sprake was van “ernstige beschimpingen”. Ook is voldoende aangetoond dat D. zich schuldig heeft gemaakt aan bedreiging door haar “obsessieve en agressieve wijze van berichtgeving” en dat ze zich schuldig heeft gemaakt aan identiteitsdiefstal door zich op Twitter voor te doen als Tosca.
D. voerde nog aan dat haar uitlatingen beschermd werden door de vrijheid van meningsuiting (in Amerika vastgelegd in het First Amendment). De rechter oordeelde dat laster, bedrog en reële bedreigingen niet beschermd worden door het First Amendment en dat mede daarom de Amerikaanse restraining order terecht was uitgegeven.
Schadevergoeding
De rechter wees de gevorderde verboden grotendeels toe. Daarnaast wees de voorzieningenrechter een hoog voorschot op de materiële en immateriële schade van Johnson en Tosca van ongeveer € 61.000 toe. Opmerkelijk is verder dat de rechter daarnaast nog € 10.000 aan punitive damages toewees. Dit is een soort boete: naar Nederlands recht kan een dergelijke boete niet worden toegewezen, omdat de schadevergoeding er slechts toe dient om daadwerkelijk geleden schade te vergoeden. Naar Amerikaans recht kan dit echter wel en de rechter oordeelde dat in een Nederlandse zaak waar Amerikaans (materieel) recht van toepassing is, toewijzing van punitive damages in dit geval niet in strijd is met de openbare orde of de redelijkheid en billijkheid.
