Begin deze maand heeft het Hof van Justitie uitspraak gedaan in de vooral aan de andere kant van de Noordzee lang verwachte Meltwaterzaak. Deze procedure draaide in de kern om de nogal principiële vraag of je als internetter toestemming nodig hebt van de auteursrechthebbende om een internetpagina te bekijken. Ja, dat leest u goed. Een Engelse rechter vroeg zich af of niet alleen de websiteaanbieder een licentie nodig heeft voor het verspreiden van auteursrechtelijk beschermd materiaal, maar of dit ook geëist kan worden van het browsende internetpubliek. De Auteursrechtrichtlijn zou hierover onduidelijk zijn.
Op eerste gezicht een vraag die vanuit Nederlandse optiek de wenkbrauwen enigszins doet fronsen. Je vraagt je af waar deze inbreuk plaats zou moeten vinden. Het Hof van Justitie blijkt evenmin weinig te voelen om alle internetters als potentiële inbreukmakers te kwalificeren en bevestigt dat geen sprake is van een inbreuk.
De zaak draait om – hallo daar zijn we weer – online knipselkranten (zie ook landmark cases Infopaq en Svensson). In dit geval had de aanbieder van de online knipselkrantdienst Meltwater een licentie van de kranten. Maar gebruikers van deze dienst hadden geen licentie van de kranten. Zij konden per zoekterm speciaal samengestelde nieuwsberichten lezen. Zo ook de Public Relations Consultants Associations (PRCA), die voor haar cliënten bijhield of personen in de pers genoemd werden. De licentiedienst van de kranten (de NLA) vond dat de PRCA hier ook een licentie voor nodig had. Zij vond dat de internetgebruiker haar werken op twee manieren verveelvoudigde. Ten eerste door de kopieën in de cache en ten tweede door de kopie op het scherm. En voor beide verveelvoudigingen zou toestemming vereist zijn.
Het klopt natuurlijk dat (delen van) internetpagina’s gekopieerd worden op de computer waarmee die pagina’s bezocht worden. Browsers maken omwille van de efficiëntie een lokale kopie (in de cache), zodat niet iedere keer de hele pagina opnieuw opgehaald hoeft te worden. En in theorie zou het afbeelden van de pagina op het scherm ook als een kopie beschouwd kunnen worden. Dit zijn echter standaard stappen die horen bij het technisch bekijken van een internetpagina. Je zou je ook kunnen afvragen of dit geen onderdeel uitmaakt van de door de websiteaanbieder geïnitieerde openbaarmaking en daarmee buiten de verantwoordelijkheid van de internetter valt.
Voor de Engelse rechter stond echter vast dat sprake was van een verveelvoudiging. De vraag was of het toch was toegestaan onder de Auteursrechtrichtlijn als tijdelijke reproductiehandelingen. Die moeten dan wel: “van voorbijgaande of incidentele aard zijn, en een integraal en essentieel onderdeel vormen van een technisch procedé en die worden toegepast met als enig doel: a) de doorgifte in een netwerk tussen derden door een tussenpersoon of b) een rechtmatig gebruik”. Daarnaast mag de verveelvoudiging geen “zelfstandige economische waarde hebben”. Vooral over dit laatste vereiste kan aardig het hoofd gebroken worden.
De Engelse rechter zag in dit laatste vereiste echter geen probleem en wilde alleen weten of het bekijken van een internetpagina tijdelijk is, van voorbijgaande of incidentele aard is en een integraal en essentieel onderdeel van een technisch procedé vormt.
Het EU Hof concludeert in een relatief kort arrest (zonder conclusie van een AG) dat het bekijken van een internetpagina hieraan voldoet. De kopieën in de cache en op het scherm zijn een essentieel onderdeel van het internetten en deze kopieën zijn tijdelijk van aard. Het Hof veronderstelt hierbij dat de cache op een zeker moment wordt geleegd. Hierdoor rijst de vraag of je dan wel inbreuk pleegt als de cache zo ingesteld staat dat deze nooit geleegd wordt. Hier lijkt het Hof geen rekening mee gehouden te hebben. Onduidelijk blijft ook hoe de andere criteria van de tijdelijke reproductie-uitzondering geïnterpreteerd moeten worden.
Conclusie: u mag in principe zonder licentie Media Report blijven lezen (maar vergeet niet voor de zekerheid af en toe uw cache te legen).
