Na vorige maand nog een flinke steun in de rug te hebben gekregen van het Europese Hof van Justitie en de al langere steun van de meeste Nederlandse rechters, ziet de Nederlandse overheid zich nu geconfronteerd met tegenstand in de handhaving van haar restrictieve kansspelbeleid. Afgelopen vrijdag heeft de rechtbank Den Haag geoordeeld dat het niet strafbaar is om pokertoernooien te organiseren.
Het organiseren van kansspelen zonder vergunning is strafrechtelijk gesanctioneerd. Kansspelen zijn spelen waarbij de deelnemer geen overwegende invloed kan uitoefenen op het winnen van een prijs. Het winnen in een loterij is bijvoorbeeld slechts afhankelijk van geluk. Algemeen wordt aangenomen dat behendigheidsspelen niet onder de juridische definitie van kansspel vallen. Oefening baart kunst en daarmee kan bij dergelijke spelen wel invloed worden uitoefenen op de uitslag.
Het Ministerie van Justitie stelt zich al jaren op het standpunt dat ook poker kwalificeert als een kansspel, waarvan de organisatie een vergunning vereist. Op dit moment heeft alleen Holland Casino een dergelijke vergunning. Nederlands hoogste rechtscollege de Hoge Raad heeft het standpunt van het Ministerie van Justitie al in 1998 onderschreven. In de statistieke wetenschap was de kwalificatie van het pokerspel als kansspel echter niet onomstreden, zeker niet de laatste jaren waarin juist door de toegenomen populariteit van poker steeds meer mensen het spel op basis van behendigheid gingen spelen. Niettemin namen organisatoren van ongeautoriseerde pokertoernooien vaak het zekere voor het onzekere wanneer zij door Justitie werden aangesproken (zie bijvoorbeeld hier voor een eerder bericht op Media Report in dit verband).
Nu 12 jaar na de ‘pokeruitspraak’ van de Hoge Raad heeft de rechtbank Den Haag – op basis van een studie van hoogleraar Kansrekening en Statistiek prof. Van der Genugten en hoogleraar Wiskunde en Speltheorie prof. Borm – geoordeeld dat poker geen kansspel is, maar een behendigheidsspel. De organisator van een pokertoernooi die in het strafbankje zat, ging daarom vrijuit.
Dit is niet de eerste keer dat Van der Genugten en Borm adviseerden over de scheidslijn tussen kans- en behendigheidsspel. Ze werden bijvoorbeeld in 2005 al door De Lotto en Sportdreams (bijgestaan door Jens van den Brink) benoemd als adviseur in een zaak waarin de vraag voorlag of online management games (ook wel ‘fantasy leagues’), waarin deelnemers hun eigen sporteam kunnen managen, kansspelen zijn, zoals De Lotto beweerde. In het Sportdreams vonnis oordeelde de rechtbank dat het merendeel van de onderzochte management games wel kansspelen waren, maar ook dat ‘uit het rapport Van der Genugten volgt … dat een relevante wijziging van het prijzenschema van de managementspelen ertoe kan leiden dat deze niet langer als kansspelen moeten worden aangemerkt.’ Uit het rapport van de hoogleraren was af te leiden dat alle onderzochte managementspelen behendigheidsspelen zouden zijn als de te winnen prijzen gelijk zouden lopen met de feitelijk behaalde scores. Kortom, de managementspelen op zich kwalificeerden al als behendigheidsspel, alleen moest de verdeling van de prijzen ook preciezer worden gekoppeld aan de behaalde scores, om geluk op dat vlak ook te elimineren.
In 2008 heeft – inmiddels demissionair – minister van Justitie Hirsch Ballin aangekondigd dat het zonder vergunning organiseren van pokertoernooien strafbaar zal blijven, zelfs als zou poker als een behendigheidsspel worden aangemerkt. Daarvoor lijkt dan echter wel een wetswijziging nodig. Als de uitspraak van de rechtbank stand houdt (het OM gaat in hoger beroep), hebben organisatoren tot die tijd in ieder geval een sterke troef in handen om eventuele sommaties van de officier van justitie te negeren.
