Vrznr Rb. Utrecht, 21 november 2007, LJN: BB8341, Wegener ICT Media B.V./Innoweb B.V.
Feiten
Via de website Gaspedaal.nl exploiteert Innoweb een zogenaamde ‘metazoekmachine’. Op deze zoekmachine kan de bezoeker aan de hand van een aantal selectiecriteria het occasion aanbod 
van zeven verschillende autosites doorzoeken, waaronder
die van eiseres Wegener: Autotrack.nl. Op basis van de zoekopdracht toont Gaspedaal.nl een resultatenlijst. In deze lijst neemt zij de foto, merk, type, bouwjaar en kilometerstand van de occasion(s) uit de AutoTrack databank over, met een deeplink naar de betreffende advertentiepagina(s) op Autotrack.nl.
Databank?
Het verschil met de huizenzoekmachines is dat de websites van de makelaars slechts een bijproduct waren van de normale activiteiten van de makelaars en dus niet beschermd werden door het databankrecht. De autosite Autotrack.nl is echter geen bijproduct, maar behoort tot Wegener’s core business. Wegener’s investering van – naar eigen zegge – 3,5 miljoen euro in Autotrack.nl is ook voldoende substantieel en deze site is volgens de voorzieningenrechter dus beschermd als databank.
Gaspedaal.nl vraagt geen substantieel deel van de Autotrack databank op. Per zoekopdracht geeft Gaspedaal immers slechts een kleine selectie uit deze databank weer in haar resultatenlijst. Wel gebruikt Gaspedaal.nl in haar zoekresultaten herhaaldelijk een niet-substantieel deel van deze databank. Dit levert alleen inbreuk op als Gaspedaal.nl hiermee in strijd handelt met de normale exploitatie van Autotrack.nl of ongerechtvaardigde schade toebrengt aan de producent hiervan (Wegener).
Wegener heeft echter onvoldoende onderbouwd dat het aantal bezoekers van Autotrack.nl door de komst van Gaspedaal.nl drastisch zou afnemen. Volgens Innoweb heeft haar site door de doorklikmogelijkheid naar Autotrack.nl juist mogelijk een aanzuigende werking voor deze site. De voorzieningenrechter oordeelt daarom dat de site Gaspedaal.nl geen schade toebrengt aan de exploitatie van Autotrack.nl en dit gebruik daarom geen inbreuk maakt op de databankrechten van Wegener.Geen directe concurrent dus niet onrechtmatig.
Omdat de resultatenlijst van Gaspedaal.nl geen eenvoudige herhaling is van de resultatenlijst van Autotrack.nl maakt zij ook geen inbreuk op de geschriftenbescherming op deze resultatenlijst van Autotrack.nl. Deze beperkte bescherming van de resultatenlijst tegen ontlening volgt uit het feit dat Wegener hier bescherming vraagt voor een ‘rudimentair’ geschrift, dat bestaat uit technische gegevens en cijfers.
Ook handelt Gaspedaal.nl niet onrechtmatig. Gaspedaal.nl is volgens de voorzieningenrechter geen directe concurrent van Wegener, omdat Gaspedaal geen autosite is, maar een metazoekmachine. Verder geeft Gaspedaal.nl op haar homepage duidelijk aan welke sites (waaronder Autotrack.nl) zij doorzoekt. Van misleiding of reputatieschade voor Wegener is dus geen sprake.
Het is echter naar onze mening goed verdedigbaar dat op Gaspedaal.nl en Autotrack.nl wél dezelfde diensten worden aangeboden. Het zijn immers allebei websites waarop advertenties voor auto’s worden aangeboden aan de bezoeker. Als directe concurrent van Autotrack.nl had de voorzieningenrechter de website Gaspedaal.nl wellicht wel onrechtmatig bevonden.
Conclusie
Zelfs al heb je een databankrecht, dan blijft het moeilijk je te weren tegen een metazoekmachine die systematisch gegevens van jouw site ‘plukt’. Ook Wegener slaagt er niet in inbreuk op haar databank aan te tonen. De voorzieningenrechter bleek onder meer gevoelig voor het argument van Innoweb dat de site Gaspedaal.nl mogelijk een aanzuigende werking zou hebben door de doorklikmogelijkheid naar Autotrack.nl. Wegener zou daarom geen schade leiden door dit opvragen van niet-substantiële delen uit haar Autotrack-databank.
Het databankrecht is oorspronkelijk in het leven geroepen om de investeringen van de producent van de databank te beschermen. Wegener kan haar investeringen in de Autotrack databank alleen terug verdienen door de advertentie inkomsten op haar homepage. Met de doorklikmogelijkheid via Gaspedaal.nl wordt de homepage van Autotrack.nl echter omzeild. Het is dan ook aannemelijk dat de homepage van Autotrack.nl in de toekomst minder vaak zal worden bezocht door de komst van Gaspedaal.nl.. Wegener loopt hierdoor belangrijke advertentie inkomsten mis. Op grond van deze uitspraak biedt het databankrecht Wegener dus blijkbaar onvoldoende bescherming om haar investeringen terug te verdienen. Dit duidt op een lacune in de bescherming die Databankwet biedt aan de producent van een databank.
Wegener ICT Media B.V. is op 15 januari 2008 een bodemprocedure gestart tegen Innoweb B.V.
