Het geschil
Vitra heeft het auteursrecht op de Lounge Chair, de Ottoman en de Aluminium Chair die in 1956 door Ray en Charles Eames ontworpen en openbaar gemaakt zijn. Daarnaast is Vitra houdster van het internationale woordmerk EAMES en van twee internationale vormmerken, overeenkomend met het uiterlijk van de Lounge Chair en de Alu Chair, voor onder meer de Benelux en Duitsland.
Classic Design c.s. biedt via haar websites, die mede toegankelijk zijn vanuit de Benelux en Duitsland, kopieën aan van de voornoemde Eames meubels. Vitra is van mening dat Classic Design c.s. op hun internetpagina’s auteursrecht- en merkinbreuk maken, althans onrechtmatig handelen jegens haar en vordert (onder andere) een grensoverschrijdend inbreukverbod primair voor Duitsland en de Benelux, subsidiair voor de Benelux en meer subsidiair voor Nederland.
In kort geding heeft de voorzieningenrechter zich onbevoegd verklaard voor zover de gevorderde voorzieningen verder strekken dan het grondgebied van de Benelux (voor wat betreft de gestelde merkinbreuk) respectievelijk Nederland (voor wat betreft het onrechtmatig handelen). Vitra voert in hoger beroep verweer tegen deze beslissing.
De beoordeling in hoger beroep
De onbevoegdverklaringHet hof overweegt dat de Nederlandse rechter op grond van commuun internationaal bevoegdheidsrecht bevoegd is kennis te nemen van een vordering betreffende de inbreuk op een naar buitenlands recht verkregen intellectueel eigendomsrecht. Hij kan desgevorderd in beginsel een verbod van handelingen in het buitenland uitspreken. Dit geldt ook in kort geding en ongeacht de grond waarop de Nederlandse rechter zijn internationale bevoegdheid heeft gebaseerd. Dit neemt niet weg dat indien de bevoegdheid van de Nederlandse rechter is gebaseerd op artikel 5 lid 3 EEX-Verordening (de plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan), de rechter enkel bevoegd is kennis te nemen van de geschillen betreffende de in Nederland geleden schade.
Het aanbieden in de Benelux althans NederlandVitra voert voorts verweer tegen het oordeel van de voorzieningenrechter dat van het aanbieden in de Benelux, althans in Nederland, van inbreukmakende goederen op een website slechts sprake is indien het gaat om een website die door woord en inhoud onmiskenbaar mede gericht is op het publiek van de Benelux. Virtra stelt zich op het standpunt dat deze voorwaarde uit 1964 te ver gaat.
Het hof overweegt dat het criterium ooit gewezen is onder de Merkenwet van 1893 en lang voordat internet bestond. Daarom is het criterium niet zonder meer toepasselijk voor de beoordeling of het aanbieden van artikelen op internet als onrechtmatig in een bepaald land moet worden aangemerkt. Het hof acht bij zijn beoordeling mede het Ladbrokes-arrest van de Hoge Raad uit 2005 van belang. In dat arrest speelde de vraag of een in het Verenigd Koninkrijk gevestigde kansspelaanbieder door het zonder vergunning aanbieden van deelname aan kansspelen via internet door middel van een mede op Nederland gerichte website in strijd met de Wet op de Kansspelen handelde. In dat geval achtte de Hoge Raad van belang dat de website blijkens haar inrichting mede was gericht op potentiële deelnemers in Nederland.
Dit in ogenschouw nemend is het hof van oordeel dat Classic Design c.s. onrechtmatig handelen indien zij door middel van blijkens hun inrichting mede op de Benelux dan wel Nederland gerichte websites inbreukmakende producten aanbieden. Of daarvan sprake is hangt af van de omstandigheden, zoals het top level domain van de internetadressen, de taal waarin de websites zijn gesteld of andere verwijzingen op de websites naar een bepaald land of naar bepaalde landen. Doordat op de website van Classic Design c.s. Nederlandse en Belgische gedeeltes te raadplegen waren, ieder in de respectievelijk Nederlandse en Franse taal, oordeelde het hof dat de websites op Nederland en België gericht zijn.
AuteursrechtinbreukOf er ook sprake was van een inbreuk is gezien de leeftijd, de Amerikaanse beschermingsomvang en het reciprociteitsbeginsel van de Berner Conventie niet eenvoudig. De Berner Conventie kent in artikel 2 lid 7 een speciaal regime voor werken van toegepaste kunst. Dit artikel bepaalt namelijk dat werken van toegepaste kunst die uitsluitend door het tekeningen- en modellenrecht beschermd zijn, in andere landen altijd een vorm van bescherming genieten. Op grond daarvan kan Vitra, nu er geen bescherming op grond van het tekeningen- en modellenrecht in Nederland is, aanspraak maken op auteursrechtelijke bescherming van de meubels als het de auteursrechtelijke toets doorstaat.
Het hof is van oordeel is dat de meubels een eigen, oorspronkelijk karakter bezitten en onmiskenbaar een stempel van de makers dragen. Hiermee zijn de stoelen daadwerkelijk auteursrechtelijk beschermde werken. Door het tonen van exacte kopieën wordt er inbreukmakend gehandeld door Classic Design c.s. Tevens maken Classic Design c.s. zich schuldig aan merkinbreuk door het gebruik van tekens op haar internetpagina’s die gelijk zijn aan de door Vitra geregistreerde woord- en vormmerken.
Conclusie
De belangrijkste conclusie uit het arrest is dat het hof bij de beoordeling van een grensoverschrijdend verbod vraagt of er via een website inbreukmakende producten in een bepaald geografisch gebied aangeboden worden.