Al eerder berichtten we over deze uitspraak tussen Brein en Mininova, nu volgt een uitgebreide analyse. De rechtbank Utrecht oordeelde eind augustus dat Mininova zelf geen auteursrechtinbreuk maakt, maar vond dat zij wèl verantwoordelijk is voor de inbreuken door haar gebruikers. Als er ‘gegronde twijfel’ bestaat over de vraag of een bepaald bestand geen auteursrechtelijk beschermde weken bevat, zal Mininova bovendien actief de inhoud daarvan moeten controleren.
De procedure tegen Mininova was aangespannen door Stichting BREIN, die een groot aantal auteurs- en naburigrechthebbenden vertegenwoordigt. BREIN stelde dat Mininova verantwoordelijk moet worden gehouden voor de grootschalige auteursrechtinbreuken die gepaard gaan met het uitwisselen van bestanden door haar gebruikers. Via zogenaamde torrent links maakt het platform van Mininova het mogelijk voor internetgebruikers muziek, films, software of andere content die mogelijk auteursrechtelijk beschermd is, te vinden en te downloaden. Daarbij speelt Mininova zelf alleen de rol van intermediair: de bestanden staan niet op haar servers, maar gaan rechtstreeks van gebruiker naar gebruiker. Wel maakt zij gebruik van ‘moderators’ en ‘administrators’, die toezicht houden op het platform.
BREIN had primair betoogd dat Mininova zelf auteursrechtinbreuk maakt. Dit argument wordt door de rechtbank resoluut van de hand gewezen: met alleen het opslaan van torrents maakt Mininova de auteursrechtelijk beschermde werken op zich niet reeds toegankelijk of beschikbaar voor de gebruiker. Het enkele feit dat Mininova gelegenheid biedt aan anderen om inbreuk op auteursrechten te plegen, is daarmee onvoldoende om Mininova zelf als ‘openbaarmaker’ in auteursrechtelijke zin aan te merken (r.o. 4.4 en 4.7). Maar het tweede argument van BREIN, namelijk dat Mininova onrechtmatig handelt doordat zij gelegenheid geeft en aanzet tot auteursrechtinbreuk, vindt bij de rechtbank meer gehoor.
Daarbij vindt de rechtbank in de eerste plaats van belang, dat Mininova via haar moderators en administrators controle kan uitoefenen op wat er gebeurt op het platform. Moderators kunnen torrents verwijderen, en administrators houden zich bezig met verzoeken op basis van de ‘notice and take down’ procedure en kunnen maatregelen nemen ten aanzien van individuele gebruikers. De rechtbank concludeert dat Mininova actief controle uitoefent op de website, omdat de moderators en administrators torrents verwijderen die porno, virussen of juist helemaal geen bestand bevatten. Deze controle vindt echter niet plaats ten aanzien van torrents waarvan de moderators en administrators zouden moeten vermoeden dat ze verwijzen naar bestanden die inbreuk maken op auteursrechten. Uit het door BREIN overgelegde bewijsmateriaal blijkt volgens de rechtbank bovendien dat de administrators en moderators het downloaden van inbreukmakende bestanden zelfs aanmoedigen. Op de tweede plaats blijkt uit de inrichting van het platform dat Mininova goed voor haar website zorgt: de door de gebruikers geplaatste torrents zijn netjes onderverdeeld in categorieën en subcategorieën (bijvoorbeeld ‘Tv-series’ met als subcategorie ‘CSI’). Mininova helpt de gebruikers daarmee bestanden te vinden waarvan zij zou moeten vermoeden dat het om bestanden met auteursrechtelijke beschermde werken gaat. De rechtbank concludeert daarom dat Mininova het maken van auteursrechtinbreuk faciliteert, en bovendien zelfs bevordert. Omdat Mininova aanzienlijke advertentie-inkomsten ontvangt via de grote bezoekersaantallen van haar website, profiteert zij zelf van deze auteursrechtinbreuken van haar gebruikers
Maar is dit onrechtmatig? Bij de beantwoording van deze vraag speelt de zogenaamde ‘veilige haven’ voor internetproviders een belangrijke rol. Mininova had een beroep gedaan op artikel 6:196c lid 4 van het Burgerlijk Wetboek. Daarin is geregeld dat intermediairs die informatie van derden op hun verzoek opslaan, in beginsel niet aansprakelijk kunnen worden gehouden voor de inhoud van deze informatie. Dit wetsartikel is een implementatie van de Europese e-commerce richtlijn, en is bedoeld om internetproviders die op grootschalige wijze informatie verwerken te vrijwaren van aansprakelijkheidsclaims, aangezien dit de vrijheid van het internetverkeer aanzienlijk zou kunnen belemmeren. Maar volgens de rechtbank gaat dit verweer van Mininova niet op: Mininova houdt zich actief met de inhoud van haar platform bezig, en daardoor is haar positie niet te vergelijken met die van hosting providers zoals bedoeld in dit wetsartikel, die puur en alleen een doorgeefluik zijn. Mininova kan dus aansprakelijk worden gehouden voor het faciliteren en bevorderen van auteursrechtinbreuk, en als gevolg daarvan handelt zij onrechtmatig jegens de rechthebbenden die bij BREIN zijn aangesloten
Ten slotte neemt de rechtbank een opmerkelijke beslissing ten aanzien van de maatregelen die Mininova zal moeten nemen om de onrechtmatigheid van haar handelen ongedaan te maken. Niet alleen moet zij alle door BREIN geïdentificeerde inbreukmakende torrents verwijderen, maar ook zal zij in de toekomst moeten zorgen dat er geen torrents meer worden aangeboden die linken naar bestanden ten aanzien waarvan ‘gegronde twijfel’ bestaat dat ze geen auteursrechtelijke beschermde werken bevatten. Dat betekent niet alleen dat het risico bestaat dat er content wordt verwijderd die ondanks een gegronde twijfel gewoon rechtmatig is, maar ook dat Mininova de door haar gebruikers geplaatste torrents actief zal moeten gaan onderzoeken op mogelijke auteursrechtinbreuk. Voor een intermediair die zelf geen inbreuk maakt, is dat een zeer vergaande verplichting.
