“Men moet in een democratische samenleving vertrouwelijk met elkaar kunnen communiceren, zonder angst dat de overheid meeluistert.” Zo omschreef de Staatcommissie Grondwet het belang van bescherming op privé-communicatie in een in 2010 verschenen rapport. Door de ontwikkelingen in de digitale samenleving is artikel 13 van de Grondwet verouderd. Het huidige artikel beschermt het brief-, telefoon- en telegraafgeheim, maar dat zijn al lang niet meer de voornaamste manieren waarop wij met elkaar communiceren. Er zijn tegenwoordig zeer diverse elektronische communicatiemiddelen beschikbaar en dit heeft ontegenzeggelijk gevolgen voor het communicatiegeheim dat het grondrecht beoogt te beschermen.
Om die reden is een wetsvoorstel ingediend dat de onschendbaarheid van brief-, telefoon- en telegraafgeheim vervangt door het recht op het brief- en telecommunicatiegeheim. Hiermee zal de grondwettelijke bescherming worden uitgebreid naar alle huidige en toekomstige communicatiemiddelen.
Verruiming reikwijdte
Met de keuze voor een specifieke (briefgeheim) en een generieke bescherming (telecommunicatie) wordt gestreefd naar een techniekneutrale bescherming. Ook e-mail, communicatie via de sociale media, opslag van persoonlijke bestanden in de ‘cloud’ en internet-zoekvragen zullen worden beschermd.
Verruiming mate van bescherming
De mate van bescherming is onder het huidige artikel nog afhankelijk van het gebruikte middel; communicatie per brief is op grondwettelijk niveau beter beschermd dan communicatie per telefoon. Deze bescherming wordt in het wetsvoorstel voor alle communicatiemiddelen gelijkgesteld aan de bescherming van het huidige briefgeheim.
Kritiek
De ministerraad heeft inmiddels ingestemd met het voorstel dat onder andere is ingediend door minister-president Rutte. Er zijn echter ook kritische geluiden. De gevolgen van bescherming van digitale communicatie zouden moeilijk te overzien zijn. Zou bijvoorbeeld een bedrijf als Google de mail van gebruikers nog mogen scannen voor marketingdoeleinden? Nederlanders kunnen tot 1 januari 2013 hun mening geven over de wetswijziging.
