Via Google Play biedt “Flȃmanca Hollanda” e-books van onder meer Harry Mulisch, John Grisham en Tommy Wieringa aan tegen de opvallend lage prijs van €2,21. Deze e-books zijn volgens BREIN evident illegale kopieën van de originele uitgaven. BREIN eist bij Google namens de auteursrechthebbenden de persoonsgegevens van de verkoper op, op de verkoper voor de rechter te kunnen dagen. Google weigert de gegevens af te staan, waarop BREIN naar de rechter stapt.
BREIN doet een beroep op artikel 28 lid 9 Auteurswet (Aw), waarin de plicht is vastgelegd van de inbreukmaker of derden om informatie te verstrekken, bijvoorbeeld rondom de herkomst en het distributiekanaal. Google verweert zich hiertegen met de stelling dat Google Play geen inbreukmaker is en voor een beroep op dit artikel de inbreuk makende partij betrokken dient te zijn in de procedure. Dit verweer gaat niet op. De voorzieningenrechter overweegt: “De eerste zin van het artikellid ziet op een bevel aan de inbreukmaker om informatie over de herkomst en distributiekanalen te geven. De tweede zin is echter gericht op een bevel aan (bepaalde) derden om deze informatie te geven. Er is geen beperking te lezen dat dit bevel slechts in een procedure waarin de inbreukmaker partij is zou kunnen worden gevorderd. Ook de parlementaire geschiedenis bij dit artikel ondersteunt de lezing van Google niet.”
Ook het tweede verweer van Google, namelijk dat Google een neutrale aanbieder is van een online platform dat zelf geen inbreuk maakt, slaagt niet. Met een verwijzing naar het Coty Sparkasse-arrest oordeelt de rechter dat Google als neutrale aanbieder ook gedwongen kan worden de gevraagde informatie te verstrekken op grond van artikel 28 lid 9 Aw. Dit is immers een implementatie van artikel 8 lid 1 sub c Handhavingsrichtlijn, op grond waarvan in het Coty-arrest een bank verplicht was de naam- en adresgegevens van een rekeninghouder af te geven. Het feit dat Google als online platform zelf geen inbreuk maakt doet hier volgens de voorzieningenrechter niet aan af.
De rechter gaat dan in op de botsing van grondrechten: “Het betreft hier volgens partijen een conflict tussen grondrechten, enerzijds het recht op bescherming van eigendom van (de Aangeslotenen bij) BREIN (alsmede het in het Unierecht neergelegde beginsel dat inbreuken op rechten van intellectuele eigendom dienen te worden tegengegaan en de effectiviteit van de Handhavingsrichtlijn10) en anderzijds het recht van Google op vrij ondernemerschap en van Flȃmanca Hollanda op vrije meningsuiting, waaronder ook kan worden begrepen het belang om anoniem te blijven, respectievelijk het recht op privacy/eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer.”
Volgens de voorzieningenrechter heeft BREIN voldoende onderbouwd dat de maatregel noodzakelijk is. Er is een reëel belang bij het verkrijgen van de identificerende gegevens, namelijk een effectieve handhaving van de auteursrechten van de leden van BREIN. Er zijn volgens de rechter geen minder ingrijpende mogelijkheden om de gegevens van de houder van het account van Flȃmanca Hollanda te verkrijgen, Google is hier het enige aanknopingspunt voor.
Volgens de voorzieningenrechter leggen de belangen van Flȃmanca Hollanda minder gewicht in de schaal:
“Hoewel niet lichtvaardig voorbij mag worden gegaan aan het belang van de vrijheid van meningsuiting, vermag de voorzieningenrechter met BREIN vooralsnog niet in te zien dat dit belang in deze zaak een wezenlijke rol speelt. Het lijkt de houder van Flȃmanca Hollanda immers om niets anders te gaan dan het verspreiden van inbreuk makende e-books. Ook valt onvoldoende in te zien waarom het privacybelang van deze, niet in de privésfeer maar kennelijk – gelet op de hoeveelheid aangeboden werken en dat hij/zij een vergoeding daarvoor bedingt – in het economisch verkeer actieve persoon, anderszins zou moeten prevaleren. Hetzelfde geldt voor de informatievrijheid. Google heeft ook niet op een zwaarwegend belang aan haar zijde gewezen om tot een andere afweging te komen, waarbij meespeelt dat mag worden aangenomen dat zij een vergoeding ontvangt voor de via Google Play aangeboden boeken. De inbreuk op de vrijheid van ondernemerschap van Google is minimaal te achten: zij hoeft enkel de gegevens ter beschikking te stellen die zij, zo heeft zij erkend, thans nog heeft. Voorts is ook de hierna nog te bespreken procedure rond het verzet dat de houder kan instellen tegen verwerking van zijn persoonsgegevens niet bijzonder ingrijpend, althans is zulks door Google niet aangevoerd.”
Google wordt bevolen de gevorderde gegevens aan BREIN af te geven. Aan de toewijzing zit wel een voorwaarde.
Google wordt verplicht de gegevens te verschaffen, tenzij de anonieme verkoper gedurende twee weken na dit vonnis geen verzet aantekent bij Google om de gegevensverstrekking te voorkomen. Indien de anonieme verkoper gebruik maakt van deze mogelijkheid zal het verzet geanonimiseerd aan de voorzieningenrechter worden voorgelegd, waaronder ook een gedocumenteerd en onderbouwde stelling waarom geen sprake zou zijn van auteursrechtinbreuk. Wanneer er geen verzet wordt aangetekend gebiedt de rechtbank Google om binnen drie weken na het vonnis de gevraagde gegevens te verschaffen. Met deze mogelijkheid van verzet voor de anonieme verkoper “komt hetgeen BREIN vordert niet in strijd met de Nederlandse toepasselijke privacywetgeving”, aldus de voorzieningenrechter.
Update: Hier het vervolgvonnis, na het ‘verzet’ door de Google klant.
